Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

---

Historia

Historia publicznych bibliotek rzeszowskich ma swoje korzenie w drugiej połowie XIX wieku. Już w 1882 roku, dzięki inicjatywie Towarzystwa Oświaty Ludowej w Rzeszowie, powstała biblioteka o charakterze publicznym. Tutaj rozpoczęła się historia instytucji, która miała na celu upowszechnienie dostępu do literatury.

W 1906 roku działalność tę kontynuowała Biblioteka Miejska Towarzystwa Szkoły Ludowej, która funkcjonowała aż do czerwca 1940 roku. Myśl o utworzeniu Miejskiej Biblioteki Publicznej pojawiła się w Rzeszowie wkrótce po wyzwoleniu miasta. Znamienne wydarzenie miało miejsce 3 stycznia 1945 roku, kiedy to powołano Komitet Organizacyjny, a Ministerstwo Oświaty zgodziło się na jej powstanie.

Ostatecznie, decyzją Zarządu Miejskiego, 22 maja 1945 roku podjęto uchwałę o założeniu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie. Jej uroczyste otwarcie miało miejsce w grudniu tego samego roku.

Wojewódzka Biblioteka Publiczna z kolei rozpoczęła swoją działalność 1 września 1950 roku. W wyniku centralnych decyzji, które dotyczyły integracji bibliotek wojewódzkich z miejskimi, 20 sierpnia 1954 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie podjęło uchwałę o połączeniu obu instytucji. Efektem był powstanie Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie.

W wyniku zmian w administracji kraju, w czerwcu 1975 roku, zaszła reorganizacja funkcji WiMBP. W związku z tym, 30 lipca 1975 roku bibliotece nadano nowy statut, a jej nazwa została zmieniona na Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Rzeszowie. Od 1 stycznia 1992 roku instytucja ponownie zaczęła funkcjonować jako Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna (WiMPB) w Rzeszowie.

Budynek

Aktualny główny obiekt biblioteki zlokalizowany przy ul. Sokoła 13 w Rzeszowie, to budowla, która powstała jako siedziba Rady Powiatu w latach 1898-1902. Jej projekt stworzył Tadeusz Stryjeński, a cała konstrukcja utrzymana jest w stylu secesyjnym.

W okresie od 1909 do 1928 roku, budynek został rozbudowany w stronę wschodnią, gdzie zastosowano analogiczny układ oraz dekoracyjne elementy architektoniczne, co w pełni harmonizuje z resztą obiektu. Z kolei w latach 60. XX wieku, obiekt zaczął pełnić funkcję biblioteki.

Również w 1975 roku oraz na przełomie XX wieku, miały miejsce kolejne przebudowy. W 2004 roku przeprowadzono gruntowny remont, który przywrócił pierwotny wygląd architektoniczny, w tym fasadę oraz charakterystyczną iglicę dachu. Budynek ten stanowi jeden z nielicznych przedstawicieli stylu secesyjnego wśród obiektów użyteczności publicznej na terenie Rzeszowa.

Struktura

W strukturze organizacyjnej Biblioteki aktualnie istnieje pięć oddziałów, które są odpowiedzialne za bezpośrednią obsługę czytelników. Każdy z tych oddziałów ma swoje unikalne miejsce oraz znaczenie w działalności biblioteki.

• Wypożyczalnia Główna, ul. Dąbrowskiego 33a,
• Czytelnia Główna, ul. Sokoła 13,
• Oddział Dokumentów Życia Społecznego, ul. Langiewicza 17,
• Oddział dla Dzieci i Młodzieży, ul. Słowackiego 11,
• Wypożyczalnia Muzyczna, ul. Żeromskiego 2.

Oprócz wymienionych oddziałów, biblioteka prowadzi także 18 filii miejskich oraz 4 punkty biblioteczne. Dzięki temu oferta biblioteki jest dostępna dla szerokiego grona czytelników, co sprzyja popularyzacji literatury oraz dostępu do informacji w różnych formach.

Usługi

W 2021 roku biblioteka miała na celu obsługę ponad 34 tysięcy czytelników. Posiada bogate zbiory, które łącznie obejmują ponad 520 tysięcy woluminów książek oraz czasopism, a także ponad 47 tysięcy egzemplarzy zbiorów specjalnych. Wśród tych ostatnich znajdują się cenne zbiory, takie jak stare druki (435 woluminów) oraz 171 rękopisów.

Instytucja nie tylko wypożycza swoje zbiory na zewnątrz, ale także udostępnia je na miejscu oraz pośredniczy w sprowadzaniuk książek z innych bibliotek w kraju. Udziela różnorodnych informacji katalogowych, faktograficznych oraz bibliograficznych, korzystając zarówno z systemów tradycyjnych, jak i zautomatyzowanych. Tworzy i udostępnia katalogi online oraz różnorodne bazy danych.

Od roku 2008 biblioteka rozwija Bibliografię województwa podkarpackiego w systemie zintegrowanym, współpracując z bibliotekami powiatowymi i działającymi w miastach powiatowych, tworząc tym samym System Bibliografii Regionalnej. Dodatkowo, w zakresie rejestracji czytelników oraz wypożyczeń, korzysta z nowoczesnych technologii elektronicznych.

WiMBP dysponuje także rozbudowaną stroną internetową. Dzięki systematycznej digitalizacji zbiorów przyczynia się do współtworzenia Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej. Warto podkreślić, że instytucja angażuje się w różnorodne działania kulturalno-oświatowe, w tym wystawy, spotkania autorskie oraz promocję twórczości lokalnych artystów.

W ramach przysposobienia czytelniczego organizowane są lekcje biblioteczne dla uczniów i studentów. Biblioteka prowadzi również działalność wydawniczą, w zakresie której publikuje m.in.: bibliografię regionalną oraz materiały statystyczne i promocyjne dotyczące funkcjonowania bibliotek publicznych w mieście i regionie. Przedstawiciele WiMBP udzielają wsparcia bibliotekom samorządowym przez prowadzenie działalności instruktażowej.

W placówce działają Dyskusyjne Kluby Książki, a Biblioteka regularnie współpracuje z innymi instytucjami kultury zarówno w mieście, jak i w regionie. Podejmuje współpracę z placówkami opiekuńczo-oświatowymi oraz środowiskiem literackim. Utrzymuje także relacje z Uniwersytetem Rzeszowskim, zwłaszcza w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

---

Oceń: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

---