Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa (PBC) jest wyspecjalizowaną regionalną platformą cyfrową, której głównym celem jest upowszechnienie bogatych zasobów kulturowych i piśmienniczych Podkarpacia. Ta wyjątkowa biblioteka, stworzona przez szereg instytucji z tego regionu, działa na zasadzie konsorcjum, co podkreśla jej lokalne zaangażowanie oraz współpracę między różnymi organizacjami.
W ramach PBC, odbywa się digitalizacja oraz udostępnianie różnorodnych materiałów, które dokumentują regionalny dorobek kulturalny. Dzięki temu każdy zainteresowany ma możliwość dotarcia do cennych zbiorów, które w tradycyjnej formie mogłyby być trudne do przyswojenia.
Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa wprowadza zatem nową jakość w dostępie do wiedzy oraz kultury lokalnej, czyniąc ją dostępną dla szerokiego grona czytelników, co jest niezbędne w dzisiejszym, zglobalizowanym świecie.
Historia
Historia Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej jest niezwykle interesująca i pożądana, a jej międzynarodowy zasięg oraz liczba partnerów są świadectwem jej znaczenia w rozwoju regionu. 17 lipca 2007 roku odbyło się ważne wydarzenie, kiedy to podpisano porozumienie o współpracy, które zaowocowało powstaniem wspólnego projektu przez Bibliotekę Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Rzeszowie.
Następnie, 7 kwietnia 2008 roku, do tej inicjatywy przystąpiła Biblioteka Główna Politechniki Rzeszowskiej. Wkrótce potem, 3 listopada 2008 roku, w projekcie uczestniczyła również Biblioteka Akademicka Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. W latach, które nastąpiły, do koalicji dołączyły kolejne instytucje kulturowe.
Wśród tych, które zaangażowały się w projekt, można wymienić: Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Krośnie w roku 2011 oraz Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu w roku 2012, a także Muzeum Podkarpackie w Krośnie oraz Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Krośnie w tym samym roku. Istotnym krokiem było również włączenie Muzeum-Zamku w Łańcucie w 2013 roku.
Rok 2013 był także ważny dla innych instytucji, w tym Biblioteki Pedagogicznej w Tarnobrzegu oraz Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. W 2013 roku projekt zyskał wsparcie ze strony Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu oraz Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu. Kolejne instytucje, takie jak Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu i Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli Oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, dołączyły w 2014 roku.
W 2016 roku między innymi Muzeum Okręgowe w Rzeszowie również zainicjowało współpracę, co przyczyniło się do dalszego rozwoju projektu. W 2018 roku przyłączyło się Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, a w ostatnich latach do współpracy dołączyły również Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie w 2020 roku oraz Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu w 2021 roku.
Projekt PBC ma charakter otwarty, co oznacza, że inne instytucje kulturalno-oświatowe, które chciałyby umieścić swoje zbiory w Internecie, mają możliwość przystąpienia do tego przedsięwzięcia.
Cele projektu
Projekt ten ma na celu utrwalenie i digitalizację zbiorów bibliotecznych, a także ich udostępnienie w Internecie, z przestrzeganiem zasad dotyczących dorobku piśmienniczego naszego województwa.
W ramach inicjatywy podejmowane są następujące kluczowe działania:
- digitalizacja i udostępnienie w Internecie bogatych zbiorów bibliotek, z naciskiem na dorobek kulturowy Województwa Podkarpackiego,
- połączenie na wspólnej platformie zasobów cyfrowych oryginalnych zbiorów, które obecnie są rozproszone w różnych instytucjach w regionie,
- zabezpieczenie oraz archiwizacja zbiorów, co ogranicza potrzebę sięgania do oryginałów,
- propagowanie wkładu piśmienniczego w zakresie aspektów społecznych, kulturowych oraz naukowych w regionie Podkarpacia.
Kolekcje PBC
Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa oferuje różnorodne zbiory, które są niezwykle istotne dla zachowania regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz promowania lokalnych wartości. Wśród nich znajdują się:
- Dziedzictwo kulturowe – kolekcja obejmuje kopie wybranych, cennych zbiorów bibliotecznych, takich jak starodruki, rękopisy, zbiory ikonograficzne, kartografia, a także książki i czasopisma wydane przed 1945 r.,
- Regionalia – cyfrowe wersje książek oraz czasopism, a także zbiorów ikonograficznych, rękopisów oraz dokumentów życia społecznego, które dotyczą województwa podkarpackiego oraz ziem dawnej Galicji i wschodnich rubieży Rzeczypospolitej,
- Materiały naukowe i dydaktyczne – cyfrowe kopie wybranych podręczników akademickich oraz monografii, w tym także zeszytów naukowych, opracowanych na Uniwersytecie Rzeszowskim i innych uczelniach regionu,
- Gazety i czasopisma – cyfrowe wersje periodyków oraz innych wydawnictw ciągłych, zwłaszcza czasopism regionalnych i lokalnych, jak również publikacji uczelni podkarpackich,
- Pigonianum – kolekcja dzieł z prywatnej biblioteki prof. Stanisława Pigonia, znanego polonisty i badacza literatury polskiej XIX wieku,
- Maria Konopnicka – zbiór dzieł tej znakomitej pisarki oraz prac innych autorów poświęconych jej twórczości, dostępny pod linkiem Maria Konopnicka,
- Jerzy Wygoda – kolekcja zdjęć artysty fotografika, który jest związany z Rzeszowem,
- Galicjana – zbiory dotyczące Galicji Środkowej i Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru dawnego województwa lwowskiego,
- Podkarpacie – materiały cyfrowe związane z miastami i miasteczkami Podkarpacia, a także lokalne czasopisma i dokumenty ulotne,
- Towarzystwo Gimnastyczne Sokół – kolekcja sprawozdań, opracowań, statutów oraz innych dokumentów w formie cyfrowej dotyczących Towarzystwa,
- Sprawozdania szkolne – zbiór sprawozdań z honory szkolnych, publikowanych przez gimnazja, szkoły realne, zawodowe i seminaria w Galicji, które stanowią cenne źródło informacji o średnim szkolnictwie galicyjskim w drugiej połowie XIX wieku oraz na początku XX wieku,
- Skorowidze, księgi adresowe, spisy, kalendarze – cyfrowe wersje różnorodnych indeksów oraz informatorów, a także zestawienia tabelaryczne z danymi statystycznymi, w tym spisami miejscowości oraz wykazami nazwisk i urzędów w dawnej Polsce. Do tych zbiorów włączono także drukowane kalendarze oraz almanachy,
- Listy – elektroniczny zbiór oryginalnych rękopiśmiennych listów pochodzących od różnych autorów,
- Zbiory uczestników i partnerów PBC – kolekcja obejmująca zbiory bibliotek biorących udział w konsorcjum Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej oraz innych instytucji partnerskich,
- Publikacje czytelników – elektroniczne dokumenty, które zostały dodane do PBC przez użytkowników i czytelników.
Wszystkie te kolekcje są dostępne w ramach Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej, co czyni je wartościowym źródłem dla badaczy, studentów oraz wszystkich zainteresowanych dziedzictwem kulturowym regionu.
Uczestnicy projektu
Uczestnicy projektu stanowią zróżnicowaną grupę instytucji, które współpracują w ramach Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (PBC). Założyciele PBC to:
Wśród uczestników projektu PBC znajdują się również:
- Biblioteka Akademicka Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie,
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie,
- Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu,
- Muzeum Podkarpackie w Krośnie,
- Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krośnie,
- Muzeum-Zamek w Łańcucie,
- Biblioteka Pedagogiczna w Tarnobrzegu,
- Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku,
- Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu,
- Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu,
- Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli Oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie,
- Muzeum Okręgowe w Rzeszowie,
- Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich,
- Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie,
- Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu.
Przypisy
- a b Konsorcjum PBC – Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa [online], Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa [dostęp 14.07.2023 r.]
- a b Opis projektu – Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa [online], Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa [dostęp 13.05.2020 r.]
- a b c Przeglądaj cyfrowe książki.
Pozostałe obiekty w kategorii "Biblioteki":
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie | Biblioteka Uniwersytetu RzeszowskiegoOceń: Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa