Władysław Szczygieł

---

Życie rodzinne

Urodziny Władysława Szczygła miały miejsce w Rzeszowie, gdzie przyszłość artysty zaczynała się w rodzinie związanej z kolejnictwem. Jego ojciec, Franciszek (1867–1917), był kolejarzem, natomiast matka, Marcjanna z Płodzieniów (1870–1966), miała wpływ na jego wychowanie i przyszłe ambicje. W 1927 roku Władysław wziął ślub z Władysławą z Knotów (1902–1981), która oprócz bycia nauczycielką, była również harcmistrzynią, pełniącą ważną rolę w społeczności skautowej.

W ich rodzinie pojawiło się troje dzieci. Mieli syna Krzysztofa (1929–2010), który zasłynął jako docent nauk medycznych-chirurg, a później został księdzem i profesorem w Papieskiej Akademii Teologicznej. Oprócz niego, na świat przyszły dwie córki: Danuta (1934–1979), która uzyskała tytuł magistra chemii, oraz Marzennę Grzywa (ur. 1945), która została lekarką.

Niestety, życie Szczygła zakończyło się tragicznie. 13 listopada 1960 roku, na skrzyżowaniu ulic Dietla i Starowiślnej w Krakowie, został potrącony przez pijanego kierowcę. Po nieudanej walce o życie zmarł 23 listopada 1960 roku w szpitalu w Krakowie. Obecnie spoczywa, wspólnie z żoną, na Cmentarzu Salwatorskim (sektor SC8-8-24), gdzie pamięć o nim pozostaje żywa w sercach jego bliskich i miłośników sztuki.

Instruktor harcerski

Wstępując do harcerstwa w 1918 roku, Władysław Szczygieł stał się aktywnym członkiem tej organizacji. Pełnił ważne funkcje, będąc drużynowym I Rzeszowskiej Drużyny Harcerzy im. J. Piłsudskiego oraz komendantem hufca rzeszowskiego. W roku 1922 jego umiejętności i zaangażowanie zaowocowały mianowaniem go na zastępcę komendanta Chorągwi Krakowskiej. W 1926 roku objął pozycję drużynowego I Zakopiańskiej Drużyny Harcerskiej im. ks. J. Poniatowskiego.

W grudniu 1927 roku, po wprowadzeniu zmian w strukturze stopni instruktorskich, osiągnął tytuł harcmistrza. Istotnym wydarzeniem w jego karierze miało miejsce 9 stycznia 1930 roku, kiedy to został mianowany komendantem Chorągwi Krakowskiej ZHP, gdzie pozostawał do 30 kwietnia 1935 roku. Jego działalność koncentrowała się również na organizacji kursów instruktorskich oraz obozów dla nauczycieli.

W 1932 roku stał na czele grupy delegacji na Jamboree, które odbyło się w Gödöllő na Węgrzech. Trzy lata później, w 1935 roku, objął stanowisko kierownika Wydziału Harcerstwa Starszego GKH-y. Był aktywnym członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej, a w październiku 1933 roku zainicjował wydanie pisma „W kręgu wodzów” – organu Głównej Kwatery Harcerzy, w którym publikował pod pseudonimem „Ryś – Ojciec”. Warto dodać, że był również aktywnym działaczem w Szarych Szeregach.

Po zakończeniu II wojny światowej, kontynuował swoją działalność w Krakowskiej Chorągwi Harcerzy, gdzie zajmował się mediami oraz szkoleniem instruktorów. W swoim dorobku miał również członkostwo w Komisji Redakcyjnej Prawa i Przyrzeczenia Naczelnictwa ZHP. Z dniem 15 lutego 1946 roku dołączył do Tymczasowej Naczelnej Rady Harcerskiej, a jego zaangażowanie w harcerstwo nie zakończyło się na tym. Po 1956 roku z zapałem zaangażował się w działania mające na celu reaktywację harcerstwa w Krakowie, co finalnie doprowadziło do jego wyboru w skład Naczelnej Rady Harcerskiej.

Pedagog

W 1920 roku Władysław Szczygieł uzyskał maturę. Następnie, w latach 1920–1924, odbył studia z zakresu polonistyki oraz slawistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dodatkowo, uczęszczał do Studium Pedagogicznego Wychowania Fizycznego.

W okresie od 1923 do 1939 roku, Szczygieł pełnił funkcję nauczyciela w IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie, a także przez pewien czas uczył w Zakopanem oraz Mielcu. Przez dekadę związany był z VI Liceum im. Tadeusza Kościuszki oraz Liceum Pedagogicznym w Krakowie. Już w 1926 roku obronił doktorat z filozofii i w 1931 roku uzyskał tytuł profesora gimnazjalnego.

Podczas II wojny światowej, Władysław Szczygieł kontynuował nauczanie w ramach tajnego kształcenia. Po wojnie, rozpoczął pracę w I Gimnazjum im. Nowodworskiego w Krakowie, a w marcu 1945 roku objął dyrekcję w Liceum Pedagogicznym w Krakowie. W 1953 roku, z powodów politycznych, został zwolniony z tego stanowiska podczas tzw. „okresu błędów i wypaczeń”.

Po przerwie, Szczygieł podjął pracę w Wojewódzkim Ośrodku Doskonalenia Kadr Nauczycielskich. W 1957 roku został zastępcą profesora, a także otrzymał tytuł profesora na Wydziale Filologiczno-Historycznym w Katedrze Literatury Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Równocześnie uczył także w Studium Nauczycielskim. Był aktywnym członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych przy Polskiej Akademii Nauk.

Książki

W zbiorze publikacji autorstwa Władysława Szczygieła znajdują się istotne pozycje, które są cennym wkładem w edukację i działalność harcerską.

• harcerskie obozy nauczycielskie (cel, organizacja, program) – nakładem Krakowskiej Komendy Chorągwi Harcerzy 1931,
• jak prowadzić zastęp harcerzy – 1946,
• jak prowadzić drużynę harcerską – 1946.

Ordery i odznaczenia

W życiu Władysława Szczygła znaczącą rolę odgrywały odznaczenia, które świadczyły o jego wyjątkowych osiągnięciach oraz zasługach. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich:

• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 10 listopada 1933,
• Medal Zwycięstwa i Wolności, 1945,
• Odznaka harcerska „Za Zasługę”.

Upamiętnienie

W 1961 roku Rada Opiekuńcza Ośrodka „Grażyna” w Przesiece zdecydowała się na ufundowanie tablicy pamiątkowej, która była dedykowana Władysławowi Szczygiełowi. Tablica, która przez wiele lat pozostawała zdemontowana w wyniku remontu w latach 80., została ponownie odkryta w 2013 roku. Na znak pamięci, odbyło się jej odnowione odsłonięcie, które miało miejsce 21 września 2014 roku.

---

Oceń: Władysław Szczygieł

---