Paweł Grata

---

Życiorys

Paweł Grata uzyskał swoje wykształcenie, kończąc szkołę podstawową oraz liceum ogólnokształcące w Rzeszowie. Po zdobyciu matury w 1990 roku zdecydował się na studia na kierunku historia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. W 1995 roku ukończył studia, zdobywając tytuł magistra, co otworzyło przed nim perspektywy zawodowe. Rozpoczął pracę jako asystent w Instytucie Historii na uczelni, która była jego alma mater.

Rok 2000 przyniósł ze sobą nowy etap w karierze akademickiej Graty. Rada Wydziału Socjologiczno-Historycznego rzeszowskiej uczelni pedagogicznej nadała mu stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie historii, na podstawie pracy pt. „Przemysł spirytusowy w II Rzeczypospolitej”, której promotorem był Włodzimierz Bonusiak. Wraz z tym awansem Grata objął stanowisko adiunkta.

W wyniku swoich badań, które koncentrowały się na zagadnieniach związanych z historią społeczno-gospodarczą oraz polityką gospodarczą i społeczną, nawiązał współpracę z Katedrą Politologii w 2002 roku. W 2010 roku Paweł Grata, osiągnąwszy stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii ze specjalnością historia gospodarcza na Uniwersytecie Rzeszowskim, który powstał w 2001 roku z przekształcenia WSP, został profesorem nadzwyczajnym.

Kolejnym krokiem w jego karierze była przeprowadzka do Katedry Politologii, gdzie objął funkcję kierownika Zakładu Międzynarodowych Stosunków Politycznych i Gospodarczych. Od 2016 roku powrócił do Instytutu Historii, gdzie zarządza Zakładem Historii Gospodarczej i Społecznej. W 2019 roku zasłużył się dla polskiej nauki, gdy prezydent RP, Andrzej Duda, przyznał mu tytuł profesora.

Od 2020 roku Paweł Grata jest przedstawicielem Uniwersytetu Rzeszowskiego w Uniwersyteckiej Komisji Nauki przy Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich. Dodatkowo od 2022 roku jest członkiem Rady Szkoły Doktorskiej Milton Friedman University w Budapeszcie.

W latach 2015–2021 oraz ponownie od 2023 roku zasiadał w Zarządzie Polskiego Towarzystwa Historii Gospodarczej, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu w latach 2017–2021. Jest również aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej. Od 2016 roku Grata wchodzi w skład Komitetu Redakcyjnego jednego z najstarszych polskich czasopism naukowych, „Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, które ukazuje się od 1931 roku. Dodatkowo jest członkiem Rady Naukowej „Studia Historiae Oeconomicae”, które są wydawane od 1966 roku oraz twórcą i redaktorem naczelnym kwartalnika „UR Journal of Humanities and Social Sciences”.

Dorobek naukowy

Badania Pawła Graty są ściśle związane z różnorodnymi aspektami historii społecznej oraz polityki społecznej w Polsce w XX i XXI wieku. Interesuje go także gospodarcza historia II Rzeczypospolitej, a także zmiany gospodarcze i społeczne, które miały miejsce w południowo-wschodniej Polsce w drugiej połowie XX stulecia, jak i na początku XXI wieku.

W dorobku Pawła Graty znajduje się blisko dwieście publikacji naukowych, w tym 7 jego własnych monografii. Wyróżniają się wśród nich tytuły takie jak: The origins of the welfare state: Polish social policy in 1918–1939, opublikowana w Berlinie w 2021 roku, oraz Czas przełomu. Polska polityka społeczna w latach 1944–1950, wydana w Rzeszowie w 2018 roku. Kolejne istotne prace to: Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania – instytucje – działania z 2013 roku, Monopole skarbowe w polityce podatkowej Drugiej Rzeczypospolitej z 2009 roku, Miejsce monopoli skarbowych w reformie stabilizacyjnej Władysława Grabskiego (1923-1925) z 2008 roku, oraz Przemysł gorzelniczy w II Rzeczypospolitej z 2002 roku.

Oprócz swoich monografii, Paweł Grata jest także współautorem czterech znaczących prac, w tym: Tracing Rzeszów’s memorial sites, współautorstwa z E. Czop i A. Bonusiak, opublikowanej w Rzeszowie w 2017 roku, a także A Prometheus on a Human Scale – Ignacy Łukasiewicz, współautorstwa z P. Franaszek, A. Kozicka-Kołaczkowską, M. Ruszelem i G. Zamoyskim, która ukazała się w 2021 roku. Grata redagował i współredagował 21 monografii zbiorowych, w tym sześć tomów serii „Studiów z polskiej polityki społecznej XX i XXI wieku” oraz sześć tomów w serii Biblioteka polskiej modernizacji.

W jego dorobku znajduje się również 83 rozdziały w monografiach zbiorowych, 60 artykułów naukowych, 16 recenzji oraz sprawozdań, a także udział w 54 krajowych i zagranicznych konferencjach naukowych. Jako promotor z sukcesem współpracował w pięciu postępowaniach doktorskich oraz pełnił rolę recenzenta w dwóch postępowaniach związanych z nadaniem tytułu naukowego oraz w czterech dotyczących nadania stopnia doktora habilitowanego, jak również w 17 przewodach doktorskich.

Od 2018 roku kieruje projektem zatytułowanym „W drodze ku modernizacji. Niepodległa Polska i wolni Polacy w XIX-XXI wieku”, który uzyskał wsparcie finansowe od Ministerstwa Edukacji i Nauki w wysokości 1 365 819 złotych. Dodatkowo, od roku 2022 realizowany jest przez niego projekt „Ku lepszej przyszłości. Opieka nad dziećmi na ziemiach polskich w XIX-XXI wieku”, również finansowany przez ministerstwo, z budżetem wynoszącym 412 850 złotych. Grata był także wykonawcą w projekcie NCN Społeczeństwo II Rzeczypospolitej, prowadzonym przez prof. dr hab. Janusza Żarnowskiego w latach 2011–2013, a także kierownikiem i uczestnikiem w pięciu innych projektach badawczych.

W 2023 roku Paweł Grata został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi, co stanowi wyraz uznania dla jego wkładu w rozwój polskiej nauki.

---

Oceń: Paweł Grata

---