Roman Rencki

Medycyna i zdrowie

Roman Rencki, znany również pod pseudonimem Kamyk, to postać o ogromnym znaczeniu w historii polskiej medycyny. Urodził się 19 lipca 1867 roku w Rzeszowie, a jego życie zakończyło się tragicznie 4 lipca 1941 roku we Lwowie. W trakcie swojej kariery był nie tylko uznanym lekarzem, ale także profesorem Uniwersytetu Lwowskiego.

Jego wkład w rozwój medycyny w Polsce został doceniony poprzez jego członkostwo w Polskiej Akademii Umiejętności, gdzie miał istotny wpływ na różne dziedziny nauki i edukacji.

Życiorys

Roman Rencki, pochodzący z rodziny chłopskiej, był synem Jana Kamyka oraz Rozalii. W 1894 roku zmienił swoje nazwisko z Kamyk na Rencki. Po ukończeniu gimnazjum w Rzeszowie, w latach 1885-1890, podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pod opieką Władysława Antoniego Gluzińskiego, obronił doktorat w zakresie wszech nauk lekarskich w 1894 roku, a następnie pracował jako asystent w klinice internistycznej UJ.

W 1894 roku aktywnie uczestniczył w walce z epidemią cholery, która dotknęła Kraków. W 1897 roku, wspólnie z Gluzińskim, przeniósł się do Lwowa, gdzie objął stanowisko asystenta w klinice internistycznej. Habilitację uzyskał w 1902 roku na podstawie pracy zatytułowanej „O czynności żołądka przy wrzodzie i zwężeniu dobrotliwym po zabiegach operacyjnych”, co pozwoliło mu na zdobycie tytułu docenta. W 1907 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1920 roku mianowano go profesorem zwyczajnym oraz kierownikiem I i II kliniki internistycznej we Lwowie.

W latach 1924–1926 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, a także kierował oddziałem chorób wewnętrznych w lwowskim szpitalu powszechnym od 1897 do 1920 roku. Po osiągnięciu wieku emerytalnego, pracował jeszcze przez pewien czas na specjalne zezwolenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W październiku 1939 roku władze radzieckie przeniosły go na emeryturę, a wkrótce aresztowano go pod zarzutem wspierania polskiej konspiracji niepodległościowej.

Przez pewien czas przebywał w więzieniu aż do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Choć udało mu się uciec przed rzezią więźniów przeprowadzaną przez NKWD, to kilka dni później, w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku, został aresztowany przez Niemców i zamordowany bez sądu wraz z grupą 25 polskich profesorów oraz ich rodzinami na Wzgórzach Wuleckich. Był jednym z najstarszych profesorów, którzy zostali zamordowani, obok Adama Sołowija.

W roku 1934 został wybrany członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Spędził także pewien czas jako prezes Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego, które później nadało mu tytuł członka honorowego. Jego osiągnięcia zostały docenione przez Towarzystwa Lekarskie w Lublinie oraz Częstochowie. Otrzymał również tytuł filistra honorowego Korporacji Aragonia i starał się wspierać materialnie lwowskich studentów medycyny. Był także członkiem wydziału honorowego klubu sportowego LKS Pogoń Lwów. Wśród jego odznaczeń znalazł się m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał 11 listopada 1937 roku.

Z małżeństwa z Pauliną z Brodów miał troje dzieci: synów Zygmunta (lekarza) oraz Lesława (prawnika), oraz córkę Marię (pierwszy mąż Dąbrowski, drugi Dubanowicz). W swoich badaniach zajmował się m.in. hematologią, gastrologią oraz chorobami takimi jak białaczka, gruźlica czy malaria. Doprowadził do wysokiego standardu dom zdrojowy w Morszynie oraz organizował sanatoria przeciwgruźlicze dla młodzieży akademickiej. W Morszynie ufundował także niewielki kościół. Miał liczne grono uczniów, w tym m.in. Jana Greka.

Publikacje

Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje autorstwa Romana Renckiego, które mają znaczenie w kontekście badań medycznych oraz naukowych.

  • O wartości odżywczej i leczniczej mleka (1898),
  • Trzy przypadki rwy kulszowej, leczone za pomocą pędzlowania skóry zagęszczonym kwasem solnym (1898),
  • Barwione preparaty pasożytów zimnicy trzeciaczkowej (1898),
  • O leczeniu gruźlicy przetworami złota (1926),
  • O obrazie klinicznym grypy hiszpańskiej (1918),
  • O policytemii (1907).

Przypisy

  1. Znakomity uczony i profesor uniwersytetu dr Roman Rencki o roli, odbudowie i walorach leczniczych Morszyna. „Wschód”. Nr 90, s. 6, 20.07.1938 r.
  2. Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 258 z 13.11.1937 r.
  3. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.
  4. Lwowski klub sportowy „Pogoń” w roku 1937. Lwów: 1937, s. 2.
  5. Archiwum Korporacyjne – Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich Polska Korporacja Akademicka „Aragonia” poz. 7.

Oceń: Roman Rencki

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:6