Stanisław Wisłocki

---

Życiorys

Edukacja

Stanisław Wisłocki rozpoczął swoją muzyczną podróż ucząc się gry na fortepianie. Jego nauka odbywała się w renomowanym Instytucie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Przemyślu, pod okiem Wandy Cyrbesowej. W dalszym etapie kształcenia kontynuował swoje studia w konserwatorium we Lwowie, gdzie zdobył wiedzę od znakomitego pedagoga, Seweryna Barbaga. W okresie od 1939 do 1945 roku przebywał w Rumunii, gdzie zgłębiał tajniki kompozycji i dyrygentury u George’a Simonisa, a także doskonalił umiejętności gry na fortepianie na zajęciach prowadzonych przez Emila Michaila w konserwatorium w Temeszwarze.

W czasie tego okresu Wisłocki aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym, występując jako pianista oraz prowadząc polskie chóry, co miało miejsce m.in. w 1942 roku na festiwalu muzyki polskiej w Temeszwarze. Od 1942 do 1945 roku pozostawał pod artystyczną opieką słynnego rumuńskiego kompozytora, George’a Enescu, w Bukareszcie, co wpłynęło na jego dalszy rozwój muzyczny.

Działalność dyrygencka

W 1945 roku Wisłocki powrócił do swojej ojczyzny, osiedlając się w Warszawie. Tego samego roku przyczynił się do założenia oraz pełnił rolę pierwszego dyrygenta Polskiej Orkiestry Ludowej, która w 1946 zmieniła nazwę na Polską Orkiestrę Kameralną. W latach 1947–1958 przeniósł swoją działalność do Poznania, gdzie zorganizował orkiestrę Filharmonii Poznańskiej i pełnił funkcję kierownika artystycznego do 1957 roku, jak również pierwszego dyrygenta do 1958 roku.

W okresie od 1952 do 1953 roku współpracował z WOSPR w Katowicach, a następnie został dyrygentem Filharmonii Narodowej w latach 1961–1967. W późniejszych latach objął stanowisko dyrektora WOSPR oraz kierownika artystycznego w latach 1978–1981. W 1988 roku był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Działalność pedagogiczna

Wisłocki równocześnie realizował pasję pedagogiczną zaczynając w 1948 roku. Na początku był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Operowej w Poznaniu, a następnie w poznańskiej PWSM, gdzie wykładał zagadnienia związane z czytaniem partytur oraz dyrygenturą do 1957 roku. Od 1955 roku uczył dyrygentury także w PWSM w Warszawie, zdobywając uznanie jako kierownik Katedry Dyrygentury od 1958 roku. W 1991 przeszedł na emeryturę, jednak kontynuował pracę na uczelni aż do marca 1997 roku.

W ciągu swojej kariery wykształcił ponad 50 dyrygentów, wśród których znajdowali się m.in.: Jacek Kaspszyk, Szymon Kawalla, Jerzy Kurczewski, Ryszard Dudek, Wojciech Michniewski, Tadeusz Wojciechowski oraz wielu innych uzdolnionych muzyków.

Stanisław Wisłocki był także aktywnym członkiem różnych organizacji artystycznych, pełniąc m.in. funkcję przewodniczącego sekcji muzycznej Narodowej Rady Kultury oraz członkostwo w Rady Muzycznej Ministerstwa Kultury i Sztuki. Zmarł w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz w Wilanowie.

Ważniejsze kompozycje

Stanisław Wisłocki był kompozytorem, którego twórczość na stałe wpisała się w historię polskiej muzyki. Poniżej znajduje się zbiór jego istotniejszych dzieł, które mają ważne miejsce w repertuarze.

• Nocturn na strunę g na skrzypce (1940),
• Tryptyk symfoniczny (1941),
• Na rozstajach, poemat symfoniczny (1942),
• Sonata na skrzypce i fortepian (1942),
• 2 Sonaty na temat Scarlattiego na fortepian (1942 i 1945),
• Polska msza na sopran, baryton i orkiestrę kameralną (1942),
• Trio fortepianowe (1943),
• 2 Suity na fortepian (1943),
• Kwartet fortepianowy (1943),
• I Symfonia (1944),
• 4 Poematy na tenor i fortepian, do słów I. Minulescu (1942); wersja na tenor i orkiestrę kameralną (1944),
• Kwartet fortepianowy (1945),
• Suita polska na orkiestrę kameralną (1945),
• Taniec zbójnicki na orkiestrę kameralną (1945),
• Uwertura na orkiestrę kameralną (1945),
• Zaloty (pieśni weselne z Gór Świętokrzyskich) (1945),
• Nokturn na orkiestrę (1947),
• Koncert fortepianowy (1949),
• Miniatury ludowe na sopran, chór i orkiestrę kameralną (1950),
• Symfonia o tańcu na orkiestrę (1951),
• Ballada symfoniczna na orkiestrę (1952).

Wszystkie wymienione utwory pochodzą z bogatego dorobku artystycznego kompozytora, a ich różnorodność gatunkowa i stylistyczna świadczy o jego nieprzeciętnym talencie.

Źródła: Encyklopedia muzyczna PWM, The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Polskie Centrum Informacji Muzycznej.

Ordery i odznaczenia

Wspaniałe osiągnięcia Stanisława Wisłockiego są potwierdzone licznymi odznaczeniami i orderami, które przyznano mu za wielki wkład w rozwój kultury i sztuki. Oto zestawienie jego najwyższych wyróżnień:

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1985),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1991),
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1960),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954),
• Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952),
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955),
• Komandor Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna, 1983),
• Order „Andrés Bello” I klasy (Wenezuela, 1988),
• Order „Andrés Bello” II klasy (Wenezuela, 1973).

Informacje te pochodzą z Encyklopedii muzycznej PWM oraz publikacji „Kto jest kim w Polsce” z 1989 roku, wydanej przez Interpress w Warszawie.

Nagrody

Stanisław Wisłocki, jeden z wielkich artystów, doczekał się wielu odznaczeń za swoją działalność artystyczną. Poniżej przedstawiamy najważniejsze nagrody, które otrzymał w trakcie swojej kariery:

• 1955 – Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną w minionym 10-leciu,
• 1960 – Grand Prix du Disque Akademii Charles’a Crossa w Paryżu,
• 1965 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia,
• 1973 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia,
• 1977 – Nagroda Polskiego Radia i Telewizji I stopnia,
• 1981 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia,
• 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia,
• 1987 – Nagroda Specjalna Polskiego Radia i Telewizji za całokształt działalności muzycznej,
• 1997 – Diamentowa Batuta Polskiego Radia z okazji 60-lecia pracy artystycznej.

Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM.

Spuścizna

Stanisław Wisłocki to wybitny interpretator klasyki muzycznej, który znacząco wpłynął na polską scenę muzyczną. Przede wszystkim znany był z doskonałej interpretacji utworów z epoki klasycyzmu i romantyzmu, jak również z aktywnego popierania polskiej muzyki współczesnej, inicjując wiele jej prawykonań.

Jego talent obejmował nie tylko umiejętność pamięciowego opanowania partytur, ale także precyzyjną interpretację, co zjednywało mu uznanie w oczach muzyków i zespołów, z którymi współpracował. W ciągu swojej kariery dał około 750 koncertów oraz nagrał ponad 160 utworów, zarówno na płyty, jak i dla archiwum Polskiego Radia.

Jednym z jego najbardziej znaczących nagrań jest II koncert fortepianowy Rachmaninowa wykonań z wybitnym pianistą Światosławem Richterem z 1959 roku. To nagranie często uznawane jest za najlepszą interpretację tego utworu w historii nagrań fonograficznych. Jego intensywna praca jako dyrygenta, niestety, przyczyniła się do wcześniejszego zaniechania twórczości kompozytorskiej.

Choć jego kompozycje są znane z nieprzesadzonego stylu i melodyjnych linii, to często korzystają z elementów polskiego folkloru. Wisłocki tworzył różnorodne utwory: orkiestrowe, kameralne, solowe, jak również wokalne, w tym pieśni masowe. Ponadto, jego dorobek obejmował także muzykę teatralną i filmową, co świadczy o jego wszechstronności i kreatywności w podejściu do sztuki muzycznej.

---

Oceń: Stanisław Wisłocki

---