Józef Ołpiński to postać, której biografia odzwierciedla wiele kluczowych momentów w historii Polski XX wieku.
Urodził się 9 sierpnia 1892 roku w Rzeszowie, gdzie rozpoczęła się jego droga życia i kariery. Ołpiński był nie tylko polskim urzędnikiem samorządowym, ale także pełnił szereg istotnych funkcji publicznych, które kształtowały lokalne społeczności. Był prezydentem Żyrardowa, gdzie działał na rzecz rozwoju miasta oraz jego mieszkańców.
W trakcie swojej kariery zasiadał także na stanowisku wiceprezydenta Warszawy, co wiązało się z ambitnymi projektami na rzecz stolicy. Dodatkowo, jako starosta, zarządzał powiatami sochaczewskim i będzińskim, wpływając na lokalne polityki i administrację.
Po zakończeniu II wojny światowej, z powodów politycznych, Józef Ołpiński zdecydował się na emigrację, a jego życie zakończyło się 1 sierpnia 1980 roku w Kapsztadzie. Jego doświadczenia oraz osiągnięcia pozostają ważnym punktem odniesienia w badaniach nad historią Polski.
Życiorys
Józef Ołpiński urodził się jako syn Jana i Marii z Zajączkowskich. W 1912 roku z sukcesem zdobędzie swój egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach, gdzie w jego klasie, obok niego, uczył się również Zbigniew Osostowicz. Po ukończeniu edukacji przeszedł na studia na Wydziale Prawno-Administracyjnym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie swojego życia aktywnie działał w różnych tajnych organizacjach niepodległościowych.
W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego, a po pewnym czasie został internowany na Węgrzech. Po wojnie, w latach 1918–1919, brał udział w rozbrajaniu wojsk okupacyjnych w Krakowie oraz pełnił obowiązki setnika straży obywatelskiej. W 1919 roku rozpoczął pracę w Ministerstwie Poczt i Telegrafów, a później przeszedł do Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie.
Na przestrzeni swojego życia Ołpiński zajmował liczne istotne stanowiska, takie jak kierownik starostwa w Kutnie, komisarz rządowy oraz prezydent Żyrardowa. Pełnił również funkcje starosty sochaczewskiego i będzińskiego. To właśnie z jego inicjatywy powstał w Żelazowej Woli Komitet Chopinowski, który zajął się wykupieniem i zagospodarowaniem domu, w którym urodził się Fryderyk Chopin.
Po zakończeniu swojej kadencji jako starosta, objął stanowisko wicekomisarza (wiceprezydenta) Warszawy. W 1939 roku sprawował funkcję dyrektora Biura Prezydialnego Prezesa Rady Ministrów. Przed nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi do Sejmu RP w 1935 roku, został mianowany komisarzem wyborczym w swoim okręgu wyborczym nr 5.
Zaangażowany w życie społeczne, Ołpiński był szefem oddziałów warszawskich Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, Związku Strzeleckiego oraz Samoobrony Społecznej. Ponadto, zasiadał w zarządzie Związku Legionistów oraz Osiedli i Ogródków Jordanowskich, a także pełnił rolę wiceprezesa Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.
W czasie II wojny światowej Ołpiński służył w Wojsku Polskim, będąc częścią jednostek na Środkowym Wschodzie. W tej podczas wojny, pracował również w redakcji pisma „Parada”, które było wydawane w Egipcie. Po zakończeniu działań wojennych przez dłuższy czas mieszkał w Związku i Republice Południowej Afryki.
Ostatecznie zmarł 1 sierpnia 1980 roku w Kapsztadzie, gdzie został także pochowany. Był żonaty z Jadwigą Trzcińską, z którą mieli córkę Krystynę, zamężną Berger.
Ordery i odznaczenia
Józef Ołpiński był osobą, która zdobyła wiele prestiżowych nagród i odznaczeń za swoje dokonania oraz wkład w rozwój kraju. Wśród jego osiągnięć można wymienić:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który został mu nadany 3 maja 1973,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany trzykrotnie: po raz pierwszy 10 listopada 1933, po raz drugi 22 kwietnia 1938, po raz trzeci 28 czerwca 1939,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Order Zasługi Cywilnej przyznany przez Hiszpanię,
- Order Zbawiciela III klasy, otrzymany w Grecji,
- Order Krzyża Orła III klasy, nadany przez Estonię w 1934 roku,
- Filister honorowy „Vavelii”.
Przypisy
- Janusz Mierzwa Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej. Tom 2, wyd. LTW, Łomianki 2022, s. 206.
- Mariola Wojtkiewicz, Żelazowa Wola: dzieje domu Chopina, Warszawa 2010, s. 143, 217.
- B. P. Wróblewski, Polska Korporacja Akademicka "Vavelia" (Kraków), archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 27.11.2011 r.]
- B. Kwiatkowski, Apel do Czytelników: Szukamy sochaczewskich starostów, bkwiatkowski.pl z 25 lipca 2011 [dostęp 19.11.2011 r.]
- P. Józef Ołpiński dyrektorem biura w Prezydium Rady Ministrów, „Echo Białostockie”, nr 40 z 15.02.1939 r., s. 1.
- M.P. z 1939 r. nr 149, poz. 353 „za zasługi na polu pracy samorządowej”.
- M.P. z 1938 r. nr 92, poz. 137. „za zasługi na polu pracy społecznej w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny”.
- M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi w dziedzinie pomocy bezrobotnym w Warszawie”.
- Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 28, nr 5 z 31.12.1973 r.
- Wydarzenia miesiąca, „Kultura”, nr 12, grudzień 1980, s. 139.
- Nominacja komisarzy wyborczych. „Express Poranny”. nr 205, s. 2, 26.07.1935 r.
- Komisarze wyborczy. „Kurier Warszawski”. nr 202, s. 3, 26.07.1935 r.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1911/12. Brzeżany: 1912, s. 69, 71.
- a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 536.
- Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 12.11.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Józef Gawron (ur. 1962) | Paweł Kowal | Henryk Węglowski | Marek Thee | Andrzej Dec | Wojciech Buczak | Andrzej Kucharski (polityk) | Michał Jan Zygo | Antoni Alster | Zofia Zemanek | Stefan Hakalla | Andrzej Jedynak | Adam Matuszczak | Dariusz Dziadzio | Gustav von Oesterreicher | Andrzej Kaźmierczak (ur. 1961) | Edward Bilut | Katarzyna Sołek | Edward Rajber | Stanisława FiderkiewiczOceń: Józef Ołpiński