Stefan Hakalla

---

Życiorys

Stefan Hakalla był synem Franciszka oraz Franciszki z domu Wagner. W jego rodzinie wychowywał się także Roman (1889-1945), Zenon oraz siostra Janina Maria (1899-1985). W życiu osobistym związany był z Leonią Matyldą z domu Ulkowską z Sobieskich (1884-1959), znaną tłumaczką przysięgle języka francuskiego. Para nie miała dzieci.

Stefan zdobywał swoją wiedzę w I Wyższym Gimnazjum w Rzeszowie, gdzie ukończył edukację, zdając egzamin maturalny w 1908 roku. Następnie podjął studia na kierunku prawniczym na uniwersytecie we Lwowie, uzyskując tam absolutorium w 1913 roku. Wkrótce po tym zdał wymagane egzaminy na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, co pozwoliło mu na uzyskanie tytułu doktora. Już wkrótce potem rozpoczął praktykę w rzeszowskiej kancelarii Bronisława Zangena. Tytuł doktora praw uzyskał latem 1918 roku, po zdaniu kolejnych egzaminów.

Stefan był również uczestnikiem I wojny światowej. Zaczynał na froncie rosyjskim jako dowódca plutonu i kompanii, a następnie przeniósł się na front czarnogórski, gdzie pełnił rolę instruktora karabinów maszynowych. W grudniu 1915 roku awansował na porucznika. Na początku 1918 roku ponownie uzyskał ten stopień. W swojej służbie wojskowej wielokrotnie był odznaczany, m.in. Medalem Zasługi Wojskowej „Signum Laudis”, Krzyżem Wojskowym Karola oraz Medalem Waleczności II klasy. W 1918 roku, jako ochotnik, dołączył do 17 pułku piechoty w Rzeszowie, gdzie, po ukończeniu kursu w Krakowie, był oficerem sądowym pułku, uczestnicząc w walkach przeciwko Ukraińcom i biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie, od 1920 roku, zajął się pracą w sądownictwie wojskowym. W kwietniu 1922 roku został przeniesiony do rezerwy z stopniem kapitana, z korpusu oficerów sądowych, posiadając starszeństwo z dnia 1 czerwca 1919 roku.

Po zakończeniu służby wojskowej, rozpoczął praktykę adwokacką w różnych kancelariach. Pracował w kancelarii Jana Stepka w 1923 roku oraz u Józefa Liwo w latach 1923-1924. Dodatkowo odbył praktykę sądową w Sądzie Okręgowym w Rzeszowie w 1924 roku. W tym samym roku, jesienią, zdał egzamin adwokacki, co pozwoliło mu na wpisanie się na listę adwokatów, a swoją kancelarię prowadził przy ul. Zamkowej 1 aż do wybuchu II wojny światowej.

Stefan Hakalla angażował się również w działalność polityczną jako członek Narodowego Związku Robotniczego do 1920 roku oraz Narodowej Partii Robotniczej w Rzeszowie. W 1922 roku kandydował w wyborach do Sejmu z listy Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej w okręgu nr 47 (Rzeszów, Jarosław, Przeworsk, Łańcut, Nisko). Uczestniczył w zebraniu rzeszowskich narodowców, które miało miejsce 2 grudnia 1928 roku, gdzie powołano miejscowe koło Stronnictwa Narodowego, w którym pełnił funkcję prezesa w latach 1928-1932. W 1930 roku był pełnomocnikiem listy SN w okręgu nr 47, a jego działalność na rzecz Stronnictwa Narodowego toczyła się także jako prezesa Zarządu Powiatowego w latach 1932-1937.

Od 1910 roku Stefan Hakalla był aktywnym członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej, a w niepodległej Polsce zasiadał we władzach tej organizacji w Rzeszowie. Należał również do „Sokoła”, gdzie od 1936 roku był prezesem rzeszowskiego oddziału. W 1912 roku zaangażował się w działalność ochotniczych straży pożarnych.

W chwili wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, został zmobilizowany i wkrótce dostąpił niewoli sowieckiej. Przeszedł przez więzienie w Kozielsku w latach 1939-1940. Ostatecznie, tragiczny finał jego życia miał miejsce 23 lub 24 kwietnia 1940 roku, kiedy to został zamordowany w Katyniu. Jego pamięć przetrwała dzięki miejscu spoczynku na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

Upamiętnienie

Stefan Hakalla został upamiętniony w sposób wyjątkowy poprzez symboliczną inskrypcję, znajdującą się na grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Pobitno w Rzeszowie.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie mianował go na stopień majora. Ten awans został formalnie ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości pod nazwą „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W 2013 roku w Rzeszowie zasadzono także Dąb Pamięci, który jest żywym symbolem jego dziedzictwa i upamiętnia zasługi, jakie wniósł do naszej historii.

---

Oceń: Stefan Hakalla

---