Władysław Kruczek

---

Życiorys

Władysław Kruczek był synem Tomasza, który pracował jako robotnik kolejowy, oraz Rozalii. Jego brat, Stanisław Kruczek, był również znaczącą postacią, co można poczytać w szczegółach pod tym linkiem Stanisława Kruczka. W młodzieńczych latach stał się aktywnym członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Polski, od 1929 do 1933 roku, a później również Komunistycznej Partii Polski w latach 1933–1938.

Jego działalność komunistyczna doprowadziła do kilkukrotnych aresztowań, a w 1934 roku został skazany na trzy i pół roku pozbawienia wolności. Po wybuchu II wojny światowej, kiedy III Rzesza i ZSRR zaatakowały Polskę, Kruczek przeniósł się na teren okupacji sowieckiej, do Lwowa. Tam zaangażował się w kierownictwo Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. W 1941 roku rozpoczął służbę w Armii Czerwonej.

W trakcie wojny niemiecko-sowieckiej został wzięty do niewoli przez Niemców, jednak udało mu się uciec i wrócić na Rzeszowszczyznę. Już w 1942 roku powrócił do działalności konspiracyjnej, gdzie odegrał kluczową rolę w organizowaniu Polskiej Partii Robotniczej oraz Gwardii Ludowej w swoim regionie. W latach 1942-1945 był więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych, takich jak Auschwitz-Birkenau, Oranienburg oraz Sachsenhausen, gdzie pozostawał jako więzień nr 62424 aż do momentu wyzwolenia obozu.

Po wojnie, Kruczek osiedlił się w Rzeszowie, gdzie został etatowym pracownikiem Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej. Odpowiadał za działanie wywiadu partyjnego oraz organizował struktury Stronnictwa Ludowego, które były satelickie wobec PPR na Rzeszowszczyźnie. W latach 1945-1947 pełnił rolę kierownika wydziału organizacyjnego KW PPR w Rzeszowie, mając wpływ na funkcjonowanie tego gremium.

Wśród jego największych osiągnięć znajduje się koordynowanie nielegalnych działań związanych z sfałszowaniem wyborów parlamentarnych z 19 stycznia 1947 roku na terenie województwa rzeszowskiego. Współtworzył również tzw. „szóstkę partyjną” w Rzeszowie, pełniąc później funkcję sekretarza Komitetu Miejskiego PPR i PZPR. W 1951 roku z sukcesem ukończył Szkołę Partyjną przy KC PZPR, a następnie działał w różnych szczeblach władzy partyjnej, m.in. jako sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu i Bydgoszczy.

Podczas swojego życia Kruczek zyskał miano wpływowej postaci wśród „natolińczyków” w PZPR. Pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego w Rzeszowie w latach 1956-1971. W 1968 roku brał udział w antysemickiej nagonce, która była jedną z kontrowersyjnych reakcji w okresie wydarzeń marcowych. Po 1968 roku Kruczek był członkiem Biura Politycznego KC PZPR przez dwanaście lat, biorąc aktywny udział w politycznych decyzjach odpowiedzialnych za krajowe sprawy.

W latach 1980–1981 przewodniczył Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej PZPR oraz zarządzał Centralną Radą Związków Zawodowych. W znaczący sposób wpływał na politykę w kraju, a w grudniu 1981 roku również podpisał dekret o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Przez lata 1961–1985 był posłem na Sejm PRL, a w 1983 roku dołączył do Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

Kruczek zmarł w Warszawie, a jego ostateczny spoczynek znajduje się w Zwięczycy. W 2007 roku, pod kierunkiem przewodniczącego rady Rzeszowa, Konrada Fijołka, rozpoczęto inicjatywę mającą na celu nadanie jednej z ulic w mieście imienia Władysława Kruczka. Rada Miejska przychyliła się do tego wniosku, ale wkrótce po tym decyzja została poddana zaskarżeniu przez Instytut Pamięci Narodowej, prowadząc do usunięcia nazwy ulicy w styczniu 2008 roku.

Publikacje

Władysław Kruczek to autor, który przyczynił się do wzbogacenia wiedzy na temat historii. Wśród jego istotnych publikacji znajdują się:

• kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. Tom I (1965, Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie; współautor),
• kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. Tom II (1966, Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie; współautor).

Ordery i odznaczenia

Władysław Kruczek, wybitna postać w historii Polski, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego zasługach dla państwa oraz działalności na rzecz społeczności.

• Order Budowniczych Polski Ludowej, 1969,
• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Order Sztandaru Pracy II klasy,
• Krzyż Partyzancki,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Medal im. Ludwika Waryńskiego, 1987,
• Złoty Znak Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, 1964,
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej”, 1989,
• Odznaka Honorowa Miasta Poznania, 1976,
• Odznaka honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa koszalińskiego”, 1972,
• Odznaka „Zasłużony dla Sanockiej Fabryki Autobusów”, 1968,
• Odznaka „Zasłużony dla Huty Aluminium w Koninie”, 1976,
• Order Rewolucji Październikowej, ZSRR, 1980,
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”, ZSRR, 1975,
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”, ZSRR,
• Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina”, ZSRR, 1969,
• Medal 90-lecia urodzin Georgi Dymitrowa, Bułgaria, 1972,
• Medal 50-lecia Komunistycznej Partii Czechosłowacji, Czechosłowacja, 1971.

Wyróżnienia

Wśród licznych osiągnięć Władysława Kruczka, warto wymienić jego ważne wyróżnienia. W 1978 roku został uhonorowany wpisem do „Księgi zasłużonych dla województwa tarnobrzeskiego”, co podkreśla jego znaczącą rolę w regionie.

Dodatkowo, w 1986 roku znalazł się w „Księdze zasłużonych dla województwa rzeszowskiego”, co również świadczy o jego wpływie i wkładzie w rozwój tych terenów.

---

Oceń: Władysław Kruczek

---