Ulica Sokoła w Rzeszowie

---

Historia

Przeszłość tej lokalizacji sięga tak daleko jak XVI wiek, kiedy to ubogi mieszkaniec Rzeszowa, znany jako Jakub Dado, według niektórych źródeł zapisano jako Jakób Ado w staropolskiej pisowni, doświadczył niezwykłego objawienia Matki Boskiej. W odpowiedzi na to niezwykłe zdarzenie, zdecydował się na budowę skromnej kapliczki. Wkrótce potem w tym samym miejscu wzniesiono drewniany kościółek.

Mikołaj Spytko Ligęza dostrzegł potencjał tego miejsca i wybrał je na mauzoleum swojej rodziny, fundując nową świątynię, do której zaprosił bernardynów. W tejże świątyni znajduje się niezwykle ważna figura Matki Boskiej Rzeszowskiej, uznawanej za patronkę miasta. Po zniszczeniu pierwotnej kapliczki, co miało najprawdopodobniej miejsce w XVIII wieku, bernardyni zbudowali nową, w której umieścili figurę św. Jana z Dukli.

Na koniec XIX wieku figura św. Jana została przeniesiona do innej kaplicy. W 1898 roku, w miejscu objawień, obok siedziby Towarzystwa Zaliczkowego i Kredytowego założonego w 1870 roku, ustawiono cokół z figurą Madonny, na którym widniał napis „Królowo Polski zbaw lud Twój”. To wyjątkowe miejsce przetrwało II wojnę światową bez większych strat, niestety w okresie PRL-u uległo niemal całkowitemu zniszczeniu.

W 1951 roku ulica Sokoła przeszła transformację nazwy i stała się ulicą Jana Tkaczowa. Później przyjęto nazwę Ferdynanda Tkaczowa, a w 1990 roku zdecydowano się na powrót do jej historycznej nazwy.

Wybrane zabytki

Ulica Sokoła w Rzeszowie jest świadkiem bogatej historii, oferując szereg cennych zabytków, które przyciągają uwagę nie tylko lokalnych mieszkańców, ale i turystów. Wśród nich wyróżniają się:

• Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Sokoła 8),
• Klasztor Bernardynów,
• Biblioteka Miejska i Wojewódzka (ul. Sokoła 13) – zbudowana według planów krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskiego, została oddana do użytku w 1902 roku jako siedziba powiatu rzeszowskiego. W czasie II wojny światowej znajdował się tutaj urząd pracy (Arbeitsamt), a od 1955 roku służy jako biblioteka wojewódzka i miejska.
• Teatr im. Wandy Siemaszkowej, znany wcześniej jako Gmach Sokoła – jego budowa miała miejsce w latach 1890–1900 według projektu Albina Zagórskiego. Elewacja została zaprojektowana przez Franciszka Skowrona, a w latach 60. przeszła znaczne zmiany, by doczekać się pełnej rekonstrukcji w 2006 roku. Warto wspomnieć, że w 1895 roku odbył się tutaj zjazd założycielski Polskiego Stronnictwa Ludowego, a sześć lat później – rzeszowskich skautów.
• Willa Holzerów (Sokoła 5) – obiekt w stylu neorenesansowym, obecnie pełniący rolę siedziby dyrekcji teatru.
• Gmach Towarzystwa Zaliczkowego i Kredytowego, obecnie znany jako BRE Bank – budynek, który przeszedł zupełną renowację.

Każdy z tych zabytków posiada swoją unikalną historię, która współtworzy klimat tej urokliwej ulicy. Oferują one nie tylko wgląd w architekturę minionych epok, ale również w życie społeczno-kulturalne Rzeszowa.

---

Oceń: Ulica Sokoła w Rzeszowie

---