Zbigniew Stepek

---

Alpinizm

Kariera alpinistyczna Zbigniewa Stepka nabrała tempa w czasach studenckich, kiedy to rozpoczął wspinaczki w Tatrach oraz przystąpił do Klubu Wysokogórskiego. W 1967 roku odwiedził Alpy, gdzie zdobył m.in. Mont Blanc, co było znaczącym osiągnięciem w jego alpinistycznej drodze.

W 1968 roku, jego ambitne poszukiwania kontynuował w Pirinie, gdzie otworzył nową drogę na szczyt Dżengał o wysokości 2730 m, korzystając z północno-zachodniego żlebu. Dwa lata później, w 1970 roku, eksplorował góry Rumunii, a jego dokonania obejmowały nową drogę na północno-wschodniej ścianie Moldoveanu.

Rok 1969 był ważnym momentem w karierze Stepka, gdyż kierował wyprawą z Lublina na Ałtaj Mongolski. To właśnie podczas tej ekspedycji zdobył dwa dziewicze, niezbadane szczyty, które zespół nazwał Lublin (3450 m) oraz Wielka Jurta (3750 m).

W 1971 roku, swoją alpinistyczną pasję kontynuował jako uczestnik Krakowsko-Wrocławskiej Wyprawy do Hindukuszu, gdzie zdobył kolejne trzy dziewicze szczyty o wysokości pięciu tysięcy metrów. Wśród nich znalazły się Sakhe Sangi (5273 m) w rejonie Lunkho, Kohe Sangi o wysokości około 5500 m oraz Kohe Dandan osiągający 5150 m w rejonie Zebak.

W latach 1966–1970 pełnił funkcję prezesa Koła Lubelskiego Klubu Wysokogórskiego, organizacji, która była aktywna przed powstaniem Polskiego Związku Alpinizmu (PZA), co pokazuje jego zaangażowanie w rozwój wspinaczki górskiej w Polsce.

Wyprawa w Himalaje Lahul

W 1973 roku Zbigniew Stepek zorganizował oraz prowadził wyprawę z Lublina do Himalajów Lahul, które znajdują się w zachodniej części tego masywu górskiego. Ekspedycja uzyskała oficjalne zezwolenie od indyjskich władz do przeprowadzenia działań w najwyższym zakolu rzeki Chandry, będącej górnym odcinkiem rzeki Chenab, w rejonie miejscowości Batal.

Główne cele wyprawy obejmowały zdobycie szczytów o wysokości 6 tysięcy metrów, z wyróżniającym się szczytem CB12, który osiąga wysokość 6252 m. Niezwykle istotnym jest fakt, że była to pierwsza polska powojenna wyprawa do Himalajów w pełnym tego słowa znaczeniu, z precyzyjnie określoną geograficznie lokalizacją.

W czasach, w których organizowano tę ekspedycję, Polacy posiadali już spore doświadczenie oraz odniesione sukcesy w masywach górskich, typowych dla Himalajów, ale na znacznie wyższych wysokościach – o 1000–1500 m przekraczających poziom tych gór. Osiągnięcia te obejmowały m.in. zdobycie szczytu Kunyang Chhish o wysokości 7852 m w Karakorum w 1971 roku oraz różne wyprawy w Hindukusz, gdzie od 1960 roku Polacy zdobywali Noszak (7492 m). Do istotnych osiągnięć należy również zdobycie drugiego wejścia na Noszak w latach 1972 oraz historyczne pierwsze zimowe wejście na ten szczyt w lutym 1973 roku.

Wypadek i jego oddźwięk

Zbigniew Stepek, wspinacz o wielkiej pasji, tragicznie zmarł na lodospadzie lodowca Batal w czasie wspinaczki na szczyt CB12, który wznosi się na wysokość 6252 m. 17 sierpnia, po zdobyciu lodospadu mającego wysokość 400 m, para wspinaczy, w tym Stepek, rozważała, czy dotrzeć na szczyt ulokowany w głębi doliny. Około godziny 17:45 rozpoczęli zejście tą samą trasą, którą przyszli. Jednak po pokonaniu około 100 m w dół, z górnej części lodowca ruszyła lawina lodowa z bariery seraków, całkowicie zasypując ich drogę.

Dwaj wspinacze, którzy czekali w obozie poniżej lodospadu, byli świadkami zdarzenia. Niestety, teren był wciąż niebezpieczny z powodu możliwości kolejnych lawin, co zmusiło ich do wezwania pomocy, a następnie zejścia do bazy, by poinformować resztę ekipy. W tym samym czasie, inna grupa, składająca się z trzech najsilniejszych alpinistów wyprawy, w dniu wcześniejszym zdobyła inny szczyt – CB13A, mający wysokość około 6180 m, i zeszła do bazy następnego wieczoru, w dniu tragedii.

Poszukiwania ich, które rozpoczęto nazajutrz, okazały się bezowocne. Zespoły poszukiwawcze, w tym alpinisti z Indii oraz czworo Polaków, zainicjowały kolejne wyprawy w celu zlokalizowania zaginionych. Po ponad dwóch tygodniach intensywnych poszukiwań odnaleziono jedynie czekan jednego ze wspinaczy.

Tragiczne wydarzenie zainspirowało powstanie utworu „Cień wielkiej góry”, nagranego przez zespół Budka Suflera i wydanego w 1975 roku. Był to utwór tytularny na debiutanckim albumie zespołu. Dodatkowo, historia tej wyprawy oraz związana z nią tragedia zainspirowały Romualda Karasia do napisania książki reportażowej, wydanej w 1976 roku. Autor zebrał w niej relacje bezpośrednich uczestników wyprawy oraz korespondencję z osobami bliskimi zaginionych, dokumentując dramatyczne okoliczności i ich wpływ na wspinaczkową społeczność.

---

Oceń: Zbigniew Stepek

---