Kazimierz Gołba


Kazimierz Gołba, urodzony 28 stycznia 1904 roku w Rzeszowie, był wybitną postacią w polskiej literaturze i edukacji. Jego życie zakończyło się 27 kwietnia 1952 roku w Katowicach.

Był nie tylko nauczycielem, ale także twórcą literackim, który zyskał uznanie jako pisarz i poeta. Jego prace wpływały na kolejne pokolenia, pozostawiając trwały ślad w polskiej kulturze.

Życiorys

Kazimierz Gołba był synem Józefa i Jadwigi z Zabawskich. W swojej edukacji skoncentrował się na studiach na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał również stopień doktora. W 1926 roku przeniósł się do Katowic, gdzie aktywnie działając politycznie, wspierał oboz polityczny Wojciecha Korfantego.

W tragicznym dniu 9 września 1939 roku, został aresztowany przez gestapo. Został przewieziony do Krakowa, gdzie osadzono go w notoriousznym więzieniu Montelupich. Już miesiąc później, 14 października 1939 roku, jego żona Helena Gołbowa otrzymała oficjalne zawiadomienie o jego śmierci w więzieniu. Dzięki staraniom ks. W. Siwka oraz protekcji lekarza, który opiekował się więźniami, udało jej się uzyskać pozwolenie na pochówek. Odebrała ciało, które było w tragicznym stanie – obite, spuchnięte i zdeformowane, tak że ledwo mogła rozpoznać męża. Stwierdzono zaledwie ledwie wyczuwalne oznaki życia, co potęgowało dramatyzm całej sytuacji.

Nieoczekiwanie, pomimo tego, że gestapo wykreśliło go z list żyjących, Gołba przez cały okres II wojny światowej ukrywał się, przyjmując inne nazwisko. Osiedlił się w Sosnowcu, gdzie, mimo doznanego kalectwa, które było wynikiem brutalnego traktowania w więzieniu, brał aktywny udział w tajnym nauczaniu.

Po zakończeniu działań wojennych, pisarz stworzył popularną książkę adresowaną do młodzieży pt. „Wieża spadochronowa”, w której opisał obronę wieży szkoleniowej dla skoczków spadochronowych, znajdującej się w katowickim Parku Kościuszki podczas kampanii wrześniowej. Regularnie publikował swoje utwory w katolickich tygodnikach takich jak „Niedziela” oraz „Gość Niedzielny”. W 1947 roku objął stanowisko kierownika literackiego Teatru Miejskiego w Sosnowcu, gdzie również pisał wiersze.

Twórczość

Kazimierz Gołba był wszechstronnym twórcą, który pozostawił po sobie znaczący dorobek literacki. Jego prace ukazują różnorodność tematów oraz form, co czyni je interesującymi zarówno dla miłośników poezji, jak i prozy.

  • „Salwa nad brukiem” (1930) – tomik poezji, który zapisał się w historii literatury jako istotny głos epoki,
  • „W cieniu wielkiej legendy” (1932) – powieść historyczna, odzwierciedlająca kontekst swojego czasu,
  • „Rekruci” (1935) – dzieło, które angażuje czytelnika w opowieści o młodych ludziach,
  • „Młodzieżowcy” (1938) – powieść, która podejmuje tematykę młodzieżowej subkultury,
  • „Dusze w maskach” (1939) – powieść satyryczna, krytykująca wady społeczeństwa,
  • „Lompa” (1945) – dalsze dzieło dramatyczne, które zyskało uznanie na scenach teatralnych, wystawione w 1947 roku,
  • „Wieża spadochronowa: Harcerze śląscy we wrześniu 1939” (1947) – powieść, ukazująca heroizm harcerzy w trudnych czasach,
  • „Obrazki śląskie” (1954) – zbiór opowiadań, który oddaje klimat i codzienność regionu śląskiego.

Przypisy

  1. Gołba Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 07.03.2022 r.]
  2. TadeuszT. Kraszewski TadeuszT., Słowo wstępne, [w:] KazimierzK. Gołba, Obrazki Śląskie, Warszawa: PAX, 1954, Strona 11.
  3. a b c StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 216.

Oceń: Kazimierz Gołba

Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:16