Stanisław Widerszpil


Stanisław Widerszpil, znany również jako Salomon Widerszpil, to postać wyjątkowa w polskiej nauce. Urodził się 1 kwietnia 1921 roku w Rzeszowie, a swoje życie zakończył 22 lipca 2022 roku w Warszawie.

Był nie tylko wybitnym socjologiem, ale także cenionym wykładowcą akademickim, którego wkład w rozwój nauk socjologicznych w Polsce będzie pamiętany przez wiele lat.

Życiorys

W czwartej dekadzie XX wieku Stanisław Widerszpil związał swoje życie z organami bezpieczeństwa państwa. Po zakończeniu studiów w Akademii Nauk Politycznych w 1949 roku, uzyskał stopień doktora w 1955 roku, a kolejne lata jego kariery to czas dalszego rozwoju akademickiego, co zaowocowało habilitacją w 1963 roku oraz tytułem profesora – najpierw nadzwyczajnego w 1970, a następnie zwyczajnego w 1977 roku.

W latach 1952–1957 pracował jako pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym PZPR, co umożliwiło mu dalszy rozwój zawodowy. Jego kariera akademicka obejmowała kolejne szczeble, na które składały się m.in. stanowiska starszego wykładowcy, adiunkta, docenta oraz profesora w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR oraz Akademii Nauk Społecznych.

Od 1968 roku kierował Zakładem Socjologii WSNS, a w latach 1981–1984 pełnił funkcję wicedyrektora w Instytucie Filozofii, Socjologii i Religioznawstwa, który po reorganizacji przekształcono w Instytut Filozofii i Socjologii, którym zarządzał do 1990 roku. Warto wspomnieć, że w latach 1964-1968 był związany z Politechnikiem Warszawskim, gdzie pracował jako docent w Katedrze Ekonomii Politycznej na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa.

Stanisław Widerszpil był aktywnym członkiem Komitetu Nauk Socjologicznych Polskiej Akademii Nauk w okresie od 1975 do 1981 roku, a także Komitetu Nauk Politycznych PAN, do którego dołączył w 1981 roku. Od 1978 roku zasiadał również w Radzie Naukowej Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, wstąpił do „Zespołu Partyjnych Socjologów przy KC PZPR”.

W pełnieniu obowiązków akademickich nie przeszkadzały mu również liczne zewnętrzne zobowiązania. Był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Socjologii Uniwersytetu Śląskiego w latach 1976–1981, a ponadto był członkiem Polskiej Komisji Problemowej dotyczącej klasy robotniczej w procesie rewolucyjnym, oraz przewodniczącym grupy roboczej zajmującej się formowaniem socjalistycznego stylu życia w III Komisji Problemowej Akademii Nauk krajów socjalistycznych od 1984 roku. Należał również do Rady Naukowej Międzynarodowej Warneńskiej Szkoły Socjologicznej.

Stanisław Widerszpil był aktywnym uczestnikiem życia naukowego, będąc członkiem Polskiego Towarzystwa Socjologicznego od 1959 roku oraz Międzynarodowego Towarzystwa Socjologicznego. W swoim dorobku miał również członkostwo w Komitecie Badawczym Stratyfikacji i Ruchliwości Społecznej, jak i w Akademickim Związku Walki Młodych Życie w latach 1946-1948. Jego zaangażowanie obejmowało także członkostwo w Polskiej Partii Robotniczej (1945–1948) oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1990), gdzie od 1971 roku pełnił rolę lektora KC PZPR.

Po 1990 roku Widerszpil kontynuował swoją karierę w uczelniach prywatnych, takich jak Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji oraz Wyższa Szkoła Zarządzania Personelem. Wykładał również w Prywatnej Wyższej Szkole Businessu, Administracji i Technik Komputerowych w Warszawie.

Specjalizował się w obszarze socjologii organizacji, pracy oraz struktur społecznych, a jego dorobek naukowy obejmował ponad 135 prac.

Nagrody i odznaczenia

Stanisław Widerszpil, w ciągu swojej kariery, otrzymał liczne nagrody i odznaczenia, co świadczy o jego wybitnych osiągnięciach i wkładzie w rozwój kultury oraz mediów. Poniżej przedstawiono listę wyróżnień, które zdobył:

  • nagroda resortowa III stopnia w 1965 roku,
  • nagroda resortowa II stopnia w 1974, 1977 (zespołowa) oraz 1984,
  • nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji w 1970 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Srebrny Krzyż Zasługi,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej,
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
  • Odznaka Grunwaldzka,
  • Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
  • Ludowy Order Zasługi V klasy z wieńcem (Bułgaria).

Wybrane publikacje

Stanisław Widerszpil jest autorem wielu istotnych prac akademickich, które miały znaczący wpływ na rozwój socjologii w Polsce. Oto wybrane tytuły jego publikacji:

  • Geneza i charakter marksistowskiej socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962,
  • Teoria klas społecznych: wprowadzenie do socjologii klas i warstw społecznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965,
  • Przemiany struktury klasowej w Polsce, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR, Warszawa 1971,
  • Refleksje nad rozwojem współczesnego społeczeństwa polskiego: przyczynek do teorii społeczeństwa socjalistycznego, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1979,
  • Nierówności i rozwój: struktura społeczna – społeczne siły rozwoju, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Akademia Nauk Społecznych. Zakład Socjologii Ogólnej, Warszawa 1989.

Przypisy

  1. Stanisław Widerszpil, Warszawa, 27.07.2022 r. - nekrolog [online], wyborcza.pl [dostęp 25.04.2024 r.]
  2. Wypowiedź Czesława Zaborowskiego "Lalki" na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego

Oceń: Stanisław Widerszpil

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:18