Stanisław Fedorczyk

---

Życiorys

Stanisław Fedorczyk przyszedł na świat 13 lipca 1894 roku w Rzeszowie, mieście powiatowym w ówczesnym Królestwie Galicji i Lodomerii. Urodził się w rodzinie Jana, który był naczelnikiem Sądu Powiatowego, oraz Marii z Pasternaków. W 1913 roku zakończył edukację w szkole średniej w Rzeszowie. Przed wybuchem I wojny światowej rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1914 roku wstąpił do Legionów, przydzielony do VI baonu I Brygady. Jego odwaga została doceniona 4 lipca 1916 roku podczas bitwy pod Kostiuchnówką, gdzie doświadczył lekkiego rannego kontuzjowania. Po kryzysie przysięgowym latem 1917 roku, został włączony do armii austriackiej.

Po odzyskaniu niepodległości, 5 listopada 1918 roku, powrócił do służby w Wojsku Polskim. Początkowo pełnił funkcję dowódcy plutonu, później awansował na dowódcę kompanii w 5 pułku piechoty Legionów. 1 czerwca 1921 roku przebywał w Okręgowym Szpitalu Wojskowym w Poznaniu, będąc nadal związanym z 66 Pułkiem Piechoty. 3 maja 1922 roku uzyskał stopień kapitana, z 392. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego jednostką stanowił nadal 66 pułk piechoty, w którym służył w I batalionie stacjonującym w Chojnicach.

10 lipca 1922 roku został wyznaczony na pełniącego obowiązki dowódcy II batalionu 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu, a 15 grudnia tego samego roku przeniósł się z Chojnic do Poznania. 31 marca 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku, zajmując 112. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Po awansie zapewniono mu dowództwo II batalionu.

W maju 1927 roku Fedorczyk został przeniesiony do 58 Pułku Piechoty, gdzie objął stanowisko oficera Przysposobienia Wojskowego. W kwietniu 1928 roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu jako kierownik referatu. W grudniu 1929 roku przeniesiono go do 70 Pułku Piechoty w Pleszewie na stanowisko kwatermistrza. 2 grudnia 1930 roku uzyskał stopień podpułkownika z 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W styczniu 1931 roku rozpoczął pracę w 80 Pułku Piechoty w Słonimie, gdzie był zastępcą dowódcy pułku. 5 listopada 1935 roku objął dowództwo nad tym pułkiem.

Stanisław Fedorczyk wziął udział w kampanii wrześniowej, dowodząc 80 pułkiem. Dobrze radził sobie w bitwie pod Mławą, gdzie 2 września odniósł kontuzję, a następnego dnia został ranny. Mimo to, nie zaprzestał dowodzenia pułkiem, uczestnicząc również w obronie Warszawy. W dniach 14-28 września 1939 roku pełnił funkcję dowódcy Pododcinka Zacisze w obronie północnego Odcinka Przedmościa Praga. Po kapitulacji Warszawy został wzięty do niewoli niemieckiej, a resztę wojny spędził w obozach jenieckich: Oflag X C Lubeck, Stalag X B Sandbostel oraz Oflag VI B Dössel. Zaangażowanie w ruch oporu w obozie spowodowało 9-miesięczny areszt w Hamburgu.

2 września 1946 roku po powrocie do Polski, 7 września wystosował pismo do szefa Departamentu Personalnego Ministerstwa Obrony Narodowej z prośbą o „przyjęcie w stan czynny oficerów Wojska Polskiego”. Niestety, padł ofiarą represji ze strony władz PRL. Zmarł 24 marca 1974 roku w Poznaniu. Trzy dni później spoczął na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu, w polu 13-B-2.

W 1927 roku Fedorczyk ożenił się z Aleksandrą Marią z Malików (1899–1981), z którą doczekał się syna Stanisława Mariana (ur. 16 lipca 1928) i córki Zofii Anny (1932–2002).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Fedorczyk był odznaczonym wojskowym, który otrzymał szereg wyróżnień za swoje zasługi w konfliktach zbrojnych oraz pracach na rzecz niepodległości. Jego dorobek w zakresie odznaczeń jest bardzo znaczący i zgodny z duchem służby patriotycznej.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7096 – 17 maja 1922,
• Krzyż Niepodległości – 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”,
• Krzyż Walecznych czterokrotnie „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”,
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku” – 29 września 1939,
• Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka za Rany i Kontuzje z czterema gwiazdkami,
• łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929.

Jego osiągnięcia i odznaczenia są dowodem na odwagę oraz determinację w walce o wolność i demokratyczne wartości.

---

Oceń: Stanisław Fedorczyk

---