Jan Stefan Kotowicz, znany również pod pseudonimem „Twardy”, miał istotne miejsce w historii Wojska Polskiego. Urodził się 18 grudnia 1890 roku w Rzeszowie, gdzie spędził znaczną część swojego życia.
Jako pułkownik piechoty, Kotowicz służył w silnym powiązaniu z historią Polski, a jego losy zakończyły się 15 października 1963 roku, również w Rzeszowie.
Życiorys
Jan Stefan Kotowicz przyszedł na świat 18 grudnia 1890 roku w Rzeszowie, w rodzinie Jana oraz Zofii z Chudzickich. W 1910 roku ukończył edukację średnią wI Gimnazjum im. S. Konarskiego w Rzeszowie. Po uzyskaniu matury rozpoczął studia na kierunku prawniczym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie jednocześnie podjął pracę jako urzędnik asekuracyjny. Już w 1912 roku wstąpił do Związku Strzeleckiego w Rzeszowie.
8 sierpnia 1914 roku zgłosił się do Legionów, gdzie ukończył kurs oficerski w 1 pułku piechoty Legionów Polskich, zorganizowany w Zambrowie. Jego zaangażowanie w wojskowość objawiło się także w działalności w Polskiej Organizacji Wojskowej. 1 listopada 1916 roku, dzięki swojemu zapałowi i umiejętnościom, został mianowany podporucznikiem bezpośrednio, omijając stopień chorążego.
Jan Kotowicz brał udział w znaczących bitwach, takich jak te pod Laskami, Borzechowem oraz Krzywopłotami, gdzie doznał poważnego urazu nogi. 18 września 1917 roku został wcielony do armii austriackiej, a swoją przygodę z wojskowością kontynuował po ukończeniu szkoły oficerskiej w Basovicach, położonych w pobliżu Triestu.
W listopadzie 1918 roku odegrał kluczową rolę w organizacji Pułku Ziemi Rzeszowskiej, który po pewnym czasie przyjął nazwę 17 pułku piechoty. 15 listopada tego samego roku awansował na stopień porucznika, a w 1919 roku jako kapitan brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych, kontynuował swoją służbę w pułkach piechoty, stacjonując w Rzeszowie, Lidzie oraz Brodnicy. W 1931 roku, w Rembertowie, ukończył kurs dowódców batalionów oraz pułków.
W latach 1923–1925 Kotowicz pełnił funkcję opiekuna Wojskowego Klubu Sportowego w Lidzie. W 1926 roku został przeniesiony do 17 pułku piechoty, gdzie objął stanowisko dowódcy batalionu, a w październiku 1927 roku otrzymał nominację na zastępcę dowódcy pułku. W marcu 1930 roku znalazł się w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, gdzie zajmował się kierowaniem Okręgowym Urzędem Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego.
W marcu 1932 roku Kotowicz został dowódcą 67 pułku piechoty w Brodnicy, co połączone było z awansem na podpułkownika. Następnie, w czerwcu 1935 roku, przeniesiono go na stanowisko dowódcy 6 pułku strzelców podhalańskich w Samborze, a w 1937 roku awansował na pułkownika. Dowodził pułkiem do 4 czerwca 1938 roku, po czym objął dowództwo Podkarpackiej Brygady Obrony Narodowej w Przemyślu.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku przewodził 3 Brygadzie Górskiej Strzelców. Po rozpoczęciu działań wojennych, w pierwszych dniach września organizował obronę w Górach Słonnych, blisko Sanoka. Po klęsce został internowany na Węgrzech, gdzie przebywał w miejscowościach Győr oraz Eger, pełniąc funkcję polskiego komendanta obozu. W lipcu 1943 roku dotarł do Warszawy, gdzie aktywnie uczestniczył w ruchu oporu jako inspektor Komendy Głównej Armii Krajowej.
Od 16 do 25 lipca 1944 roku, Jan Kotowicz był ostatnim dowódcą 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, którą rozwiązał 26 lipca tego samego roku. W październiku 1944 roku został aresztowany w Kurowie, a następnie skazany na 10 lat więzienia przez Wojskowy Sąd Okręgowy w Lublinie, jednak już we wrześniu 1945 roku opuścił zakład karny dzięki amnestii.
Po wojnie pracował do 1949 roku w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Kijowie jako magazynier oraz był związany z inwalidzkimi spółdzielniami pracy w Rzeszowie. Na emeryturę przeszedł 1 września 1958 roku. Jan Kotowicz dwukrotnie się ożenił: najpierw z Marią Pelczarską, a po jej śmierci z Janiną Topolską, z którą miał dwie córki – Marię i Stefanię Annę.
Jan Kotowicz zmarł 15 października 1963 roku w Rzeszowie, gdzie spoczął na Cmentarzu Pobitno.
Ordery i odznaczenia
Jan Kotowicz był odznaczanym żołnierzem, który zdobył szereg nagród i wyróżnień za swoje zasługi w walce o wolność Polski.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7102,
- Krzyż Niepodległości, przyznany 20 stycznia 1931 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 10 listopada 1928 roku,
- Krzyż Walecznych, który otrzymał czterokrotnie,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Jan Kotowicz. grobonet.erzeszow.pl. [dostęp 05.05.2023 r.]
- Mieczysław Granatowski: Co można jeszcze wysupłać z pamięci?. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: 2012, s. 74–75. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Mieczysław Granatowski: Jeszcze nie zapomniałem. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: 2012, s. 99. ISBN 978-83-903080-5-0.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 55.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 233.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 326.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12.04.1917), Warszawa 1917, s. 20.
- a b c d e f g h i j k l m Michał Fijałka: 27. Wołyńska Dywizja Piechoty AK. s. 166.
- a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
- a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Edward Ungeheuer | Tadeusz Zaradzki | Wojciech Marchwica | Władysław Zachorowski | Marian Radwański | Franciszek Książek | Mieczysław Boruta-Spiechowicz | Kazimierz Jurczyński | Gustaw Pokrzywka | Stanisław Kublin | Zbigniew Piątek (pułkownik) | Kazimierz Dworak | Henryk Dudek (ur. 1896) | Zygmunt Wenda | Maksymilian Lorenz | Tadeusz Furgalski | Marian Bolesławicz | Jan Czapliński | Stanisław Fedorczyk | Bronisław WarzybokOceń: Jan Kotowicz