Kazimierz Dworak


Kazimierz Juliusz Tadeusz Dworak, urodzony 7 stycznia 1895 roku w Rzeszowie, był znaczącą postacią w historii Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się 3 listopada 1954 roku w Londynie, pozostawiając po sobie trwały ślad w narodowej pamięci.

Był on generałem brygady, co stanowi najwyższy stopień wojskowy, który świadczy o jego dużym doświadczeniu oraz wkładzie w rozwój armii polskiej.

Życiorys

W Krakowie ukończył studia z zakresu prawa, po czym jako oficer kawalerii rozpoczął służbę w armii austriackiej. Po rozpoczęciu I wojny światowej dostał się do włoskiej niewoli, a następnie wstąpił do Armii Polskiej formowanej przez generała Hallera we Francji. Od grudnia 1918 do marca 1919 pełnił tam funkcję dowódcy szwadronu w 3 pułku szwoleżerów. Jeszcze w trakcie pobytu we Francji zakończył kurs Sztabu Generalnego.

W okresie od maja 1919 roku do czerwca 1921 roku służył w 12 Dywizji Piechoty, biorąc aktywny udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Przez krótki czas, od czerwca do października 1921 roku, był uczestnikiem kursu dla wyższych dowódców zorganizowanego we Francji.

3 maja 1922 roku uzyskał potwierdzenie przyznania stopnia rotmistrza, z datą starszeństwa ustaloną na 1 czerwca 1919 roku oraz 390. lokatą w korpusie oficerów jazdy, który od 1924 roku nazywano korpusem oficerów kawalerii. Jego oddziałem macierzystym stał się 6 pułk strzelców konnych. W 1923 roku pracował w Generalnym Inspektoracie Jazdy w Warszawie, pełniąc funkcję referenta i pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym 6 psk. 2 listopada tego samego roku został przydzielony do 6 psk w Żółkwi z jednoczesnym skierowaniem do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na roczny kurs doszkalający.

Po zakończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu oficera Sztabu Generalnego w dniu 15 października 1924 roku, został przydzielony do 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Stanisławowie na stanowisko szefa sztabu. W grudniu 1924 roku awansował na majora, ze starszeństwem od 15 sierpnia 1924 roku, zajmując 41. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. Już w grudniu 1925 roku przeniesiono go do 9 pułku ułanów w Trembowli, gdzie objął dowództwo 1 szwadronu.

Od stycznia 1927 roku pracował w Departamencie II Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych. 31 października tego samego roku ogłoszono jego przeniesienie do 2 Dywizji Kawalerii na stanowisko szefa sztabu. 20 lutego 1930 roku z kolei został skierowany do 15 pułku ułanów w Poznaniu na funkcję zastępcy dowódcy pułku, a w 1931 roku uzyskał awans na podpułkownika kawalerii. W wrześniu 1932 roku przeniesiono go do 24 pułku ułanów w Kraśniku, gdzie objął dowództwo pułku. W 1937 roku dokonał motoryzacji swojego pułku, który został włączony do 10 Brygady Kawalerii. 19 marca 1938 roku awansował na pułkownika i wziął udział w zajęciu Zaolzia.

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej, dowodząc 24 pułkiem ułanów podczas obrony Rzeszowa. W dniu 19 września przekroczył z całą brygadą granicę z Węgrami, gdzie został internowany, jednakowi udało mu się przedostać do Francji. W okresie od stycznia do maja 1940 roku był zastępcą dowódcy Brygady Pancerno-Motorowej, a od maja do czerwca tego samego roku dowodził Ośrodkiem Zapasowym Kawalerii we Francji.

Od października 1940 roku do stycznia 1941 roku służył w I Korpusie w Anglii jako zastępca dowódcy 10 Brygady Kawalerii Pancernej stacjonującej w Szkocji, a do marca 1942 roku dowodził 5 Brygadą Kadrową Strzelców. Od marca 1942 roku był zastępcą dowódcy 1 Dywizji Pancernej, z którą uczestniczył w inwazji na Francję, walcząc w jej szeregach aż do kwietnia 1945 roku. W kwietniu tegoż roku został przeniesiony do Inspektoratu Wyszkolenia Wojska, a w październiku 1945 roku wyznaczono go na funkcję zastępcy dowódcy I Korpusu Polskiego.

1 kwietnia 1945 roku został mianowany generałem brygady, a po wojnie osiedlił się w Anglii, gdzie został pochowany na cmentarzu Wandsworth. W 1928 roku opublikował artykuł „Charakterystyka użycia i działań kawalerii dywizyjnej” w numerach 6 (32) i 7 (33) Przeglądu Kawaleryjskiego.

Ordery i odznaczenia

Kazimierz Dworak otrzymał wiele odznaczeń i orderów, które odzwierciedlają jego zasługi i odwagę w czasie różnych kampanii wojskowych. Do najważniejszych wyróżnień, jakie otrzymał, zaliczają się:

  • Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 145, przyznany za kampanię wrześniową 1939,
  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari z 1921 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 11 listopada 1934 roku,
  • Krzyż Walecznych, przyznawany łącznie dwukrotnie, po raz pierwszy w 1921 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, nadany 10 listopada 1938 roku,
  • Krzyż Komandorski Orderu Imperium Brytyjskiego, nadany przez Wielką Brytanię,
  • Krzyż Komandorski z Palmą Orderu Korony, przyznany przez Belgię za kampanie w północno-zachodniej Europie w latach 1944–1945,
  • Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii, otrzymany 13 listopada 1923 roku,
  • Oficer Orderu Legii Honorowej, przyznany przez Francję,
  • Kawaler Orderu Legii Honorowej, również nadany przez Francję,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Czarnej, nadany 13 listopada 1923 roku przez Francję,
  • Krzyż Wojenny z palmą, otrzymany we Francji,
  • Krzyż Wojenny, przyznany również w Francji 13 listopada 1923 roku,
  • Medal Pamiątkowy Wojny 1939–1945, wydany przez Francję,
  • Medal Zwycięstwa, znany jako „Médaille Interalliée”,

Te liczne wyróżnienia stanowią dowód niezłomnej determinacji i odwagi Kazimierza Dworaka w czasach wielkich konfliktów.

Przypisy

  1. RafałR. R. Rudacki „Biali ułani” w obronie Rzeszowa [dostęp 10.09.2016 r.]
  2. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 251. [dostęp 14.08.2015 r.]
  3. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 291. [dostęp 14.08.2015 r.]
  4. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 292. [dostęp 14.08.2015 r.]
  5. Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 289. [dostęp 14.08.2015 r.]
  6. Spis treści „Przeglądu Kawaleryjskiego”; dostęp 12.2011 r.
  7. Jerzy Majka. Internowanie 10. Brygady Kawalerii (zmotoryzowanej) na Węgrzech w 1939 roku. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F”. 60, s. 185, 2005 r.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 69 z 01.11.1923 r., s. 732.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 110 z 15.10.1924 r., s. 612.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 131 z 17.12.1924 r., s. 736.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 129 z 01.12.1925 r., s. 698.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 25 z 31.10.1927 r., s. 314.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 20.02.1930 r., s. 69.
  14. Rocznik Oficerski 1932, s. 642.
  15. Rocznik Oficerski 1932, s. 142.
  16. Rocznik Oficerski 1923, s. 75, 664, 681.
  17. Rocznik Oficerski 1924, s. 83, 591, 601.
  18. Rocznik Oficerski 1928, s. 329, 341.
  19. M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  20. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 229, 11.11.1934 r.
  21. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1987 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1831).
  22. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 595 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 76 z 12.12.1923 r., s. 710.
  24. Lista starszeństwa 1922, s. 165.
  25. Leżeński i Kukawski 1991, s. 48.

Oceń: Kazimierz Dworak

Średnia ocena:4.88 Liczba ocen:24