Edward Cyran, znany również pod pseudonimem „Edek”, przyszedł na świat 27 lutego 1921 roku w Rzeszowie. Jego życie odznaczało się wieloma ważnymi wydarzeniami, a w szczególności uczestnictwem w II wojnie światowej, co miało istotny wpływ na jego dalszą karierę i działalność.
Po zakończeniu wojny, Cyran związał się z aparatem bezpieczeństwa PRL, gdzie służył jako oficer. Jego praca w tym okresie była kontrowersyjna i wpłynęła na wiele aspektów polskiego życia politycznego. Zmarł 10 października 1989 roku, pozostawiając po sobie skomplikowany ślad w historii Polski.
Życiorys
Edward Cyran, syn Franciszka i Janiny, rozpoczął swoje życie zawodowe jako robotnik po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej. Do września 1939 roku pracował w Rzeszowie. W 1942 roku, w trudnym okresie II wojny światowej, wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR) oraz Armii Ludowej (GL).
W strukturach GL walczył jako żołnierz oddziału „Iskra”, którym dowodził Józef Bielenda i który działał w okręgu rzeszowskim Obwodu Krakowskiego GL/AL. W swojej karierze wojskowej osiągnął stopień podporucznika, a następnie objął stanowisko szefa sztabu Okręgu Rzeszowskiego AL.
Po zakończeniu działań wojennych, Cyran związał swoją karierę z aparatem bezpieczeństwa. Pełnił funkcję zastępcy kierownika Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (PUBP) w Przemyślu w okresie od 25 września do 19 grudnia 1944 roku. W styczniu 1945 roku przeszedł do WUBP w Poznaniu jako oficer śledczy i był słuchaczem w Centralnej Szkole Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) w Łodzi.
W marcu 1945 roku został szefem PUBP w Ostrowie Wielkopolskim, a w marcu 1947 roku objął tę samą funkcję w Gorzowie Wielkopolskim. Jeszcze w grudniu 1947 roku stał na czele PUBP w Chorzowie, a od jesieni 1949 roku przez krótki okres był naczelnikiem Wydziału Miejskiego WUBP w Katowicach. Następnie kierował PUBP w Tarnowskich Górach.
Od 1 października 1950 do 1 sierpnia 1951 roku pracował w Departamencie III Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a później kontynuował swoją karierę w WUBP w Opolu. Swoją służbę w aparacie bezpieczeństwa zakończył w stopniu kapitana. Niestety, 30 września 1952 roku został dyscyplinarnie zwolniony z uwagi na swoje zaangażowanie w morderstwo dwóch sowieckich jeńców, które miało miejsce w 1944 roku w powiecie łańcuckim.
W latach 70-tych pełnił rolę prezesa zarządu Izby Rzemieślniczej w Rzeszowie. Edward Cyran był odznaczony ważnymi nagrodami, w tym Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy oraz Krzyżem Partyzanckim. W 1976 roku wyróżniony został wpisem do „Księgi zasłużonych dla województwa rzeszowskiego”.
Przypisy
- Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 25.04.2019 r.]
- Katalog Biura Lustracyjnego IPN. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 07.02.2019 r.]
- a b Wpisani do „Księgi zasłużonych dla województwa rzeszowskiego”. „Nowiny”, 30.04.1976 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Tadeusz Frączek | Jan Smertelnik | Roman Peszkowski | Dariusz Czekaj | Stanisław Mazan (strażak) | Erwin Kossowski | Antoni Sanojca | Wielisław Krajowski | Władysław Dzióbek | Bronisław Warzybok | Stanisław Kruczek | Stanisław Kowal (podoficer) | Stefan Zając (podpułkownik) | Adam Kowalski (żołnierz) | Mieczysław Kramarz | Tadeusz Gadulski | Stefan Jaworski (żołnierz) | Daniela Mierzwa | Edward Peszkowski | Florian WęglowskiOceń: Edward Cyran