Daniela Mierzwa

---

Życiorys

Daniela Maria Pytlowany przyszła na świat 7 czerwca 1923 roku w Rzeszowie, w rodzinie Leona oraz Karoliny z domu Landorf. W rodzinnym Rzeszowie skończyła 7-klasową Publiczną Szkołę Powszechną, a od 1937 roku rozpoczęła edukację w Prywatnym Koedukacyjnym Gimnazjum Kupieckim TSL. Niestety, z powodu II wojny światowej musiała przerwać naukę; w latach 1940−1944 pracowała jako laborantka w aptece w Ubezpieczalni Społecznej w Rzeszowie.

W tym trudnym okresie jej życie nabrało nowego kierunku. Przez Józefa Szczepańskiego została zwerbowana do Związku Walki Zbrojnej. Już 2 czerwca 1940 roku, dzięki Barbarze Ślusarz, ps. „Władysława”, złożyła przysięgę jako „Danka” i objęła odpowiedzialność jako łączniczka komendy Obwodu Rzeszów. Jej przełożoną była Zofia Ciepielowska, znana pod pseudonimem „Rezeda”. W 1942 roku wyróżniła się w działaniach konspiracyjnych, koordynując pracę zespołu łączniczek i nadzorując „skrzyneczki” kontaktowe, które znajdowały się zarówno w Ubezpieczalni Społecznej, przy pl. Piłsudskiego, jak i w mieszkaniu jej matki, Karoliny Pytlowany, przy ul. Dekerta 3.

Ważnym elementem jej działań było dostarczanie lekarstw dla Armii Krajowej. Kiedy w lipcu i sierpniu 1944 roku rozpoczęła się akcja „Burza” na terenach Podokręgu AK Rzeszów, Daniela brała aktywny udział w łączności bojowej. Niestety, podczas bombardowania Rzeszowa przez artylerii sowiecką, została ciężko ranna. Jej dowódcy podkreślali, że „cechowała ją bezprzykładna odwaga”.

Po sierpniu 1944 roku, kiedy Rzeszowszczyznę zajęły wojska sowieckie, Daniela nie zaprzestała swojej działalności w podziemiu. W domu matki prowadziła kancelarię Inspektoratu AK Rzeszów. Wynajmowany przez nią lokal stał się miejscem, w którym przebywał kpt. Łukasz Ciepliński, ps. „Pług”. Daniela codziennie dostarczała mu meldunki z różnych obwodów AK, utrzymując stały kontakt z innymi oficerami jak por. Stanisław Augustyn czy ppor. Jan Łopuski. W nocy z 7 na 8 października 1944 roku, brała udział w nieudanej akcji rozbicia więzienia na Zamku w Rzeszowie.

Udawało jej się uchodzić przed masowymi aresztowaniami NKWD, które w grudniu 1944 roku dotknęły struktury rzeszowskiego AK. Jesienią 1944 roku, na wniosek płk Kazimierza Putka ps. „Zworny”, została uhonorowana Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Na początku 1945 roku, na wniosek Ludwika Kubika ps. „Lucjan”, zaangażowała się w konspirację niepodległościową WiN. Odbierała pocztę z różnych struktur organizacyjnych związanych z Rzeszowem oraz dostarczała ją dalej. Jednak wiosną 1946 roku straciła kontakt z tą organizacją.

Po wojnie Daniela stała się członkiem PPS i w 1945 roku rozpoczęła pracę w rzeszowskim Oddziale Wojewódzkim Państwowego Urzędu Repatriacyjnego, a z czasem w Komitecie Wojewódzkim PPS oraz w RSW „Ruch”. Do 1948 roku pełniła rolę skarbnika w OMTUR. W 1950 roku poślubiła Antoniego Mierzwę, ale już 24 października tego samego roku została aresztowana przez rzeszowski Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Postawiono jej zarzuty związane z działalnością w AK w czasie, gdy Rzeszów został zajęty przez wojska sowieckie, oraz przynależnością do Zrzeszenia WiN.

W 1951 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie skazał ją na 5 lat więzienia oraz rok pozbawienia praw publicznych i obywatelskich. Zwolniono ją na podstawie amnestii w 1947 roku. Po wyjściu z więzienia urodziła syna Bogdana, a w 1953 roku wróciła do pracy w rzeszowskim Ośrodku Szkolenia Pielęgniarek PCK. Od 1959 do 1965 roku pobierała rentę chorobową, a w 1961 roku rozwiodła się z mężem.

W 1973 roku podjęła pracę jako inspektor w Oddziale Obrotu Towarowego Urzędu Wojewódzkiego. Danielia aktywnie uczestniczyła w życiu publicznym i politycznym, zostając członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, gdzie pełniła rolę sekretarza koła przy „Ruchu”. W tym samym czasie współorganizowała Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej w Rzeszowie, w którym działała do 1968 roku. W 1965 roku sąd wojewódzki zarządził zatarcie wyroku jej skazania z 1951 roku. Po 1973 roku, ponownie pełniła rolę inspektora, aż do zakończenia kariery.

Daniela Mierzwa, choć przez lata zmagała się z różnymi przeciwnościami, wciąż pozostawała osobą aktywną i zaangażowaną w społeczeństwie. Zmarła 22 września 2002 roku w Górnie, a jej ostatnim miejscem spoczynku jest rzeszowski cmentarz Pobitno.

Odznaczenia

Daniela Mierzwa, wybitna postać w historii, została uhonorowana wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jej niezwykłym wkładzie. Do najważniejszych należą:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
• Medal Wojska − przyznany 15 sierpnia 1948 roku,
• Krzyż Armii Krajowej − odznaczenie przyznane 21 marca 1978 roku,
• Krzyż Partyzancki − nadany 20 kwietnia 1961 roku.

---

Oceń: Daniela Mierzwa

---